كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت (كادرها)
فصل پانزدهم

نحوه ي اجرا و تعليق قواعد

شنبه 26 آوريل 2014

الف - اخطار نظام نامه اي
ب - فرجام خواهي
پ - تعليق قواعد
ت - سؤال پارلماني
ث - نقش پارلمانتارين

الف - اخطار نظام نامه اي

رئيس جلسه مسؤوليت دارد مطمئن شود كه تمام قواعد رعايت مي شوند. هر عضوي
مي تواند توجه رئيس را نسبت به نقض اين قواعد جلب كند.

براي اين كار، شما بايد بلند شويد، و اگر لازم است صحبت رئيس يا سخنران را
قطع كنيد، و بي آنكه منتظر اجازه شويد، فرياد بزيند: «اخطار نظام نامه اي » [1]

هر كس در حال صحبت باشد مي نشيند، و رئيس مي گويد: «عضو محترم اخطار نظام نامه اي دارند. بفرمايند ». سپس، توضيح مي دهيد چرا فكر مي كنيد قواعد نقض شده است و بعد
مي نشينيد. [2]

لازم نيست اخطار نظام نامه اي مورد حمايت قرار بگيرد. در عوض ، رئيس جلسه
بلند مي شود و با گفتن اينكه: «رئيس حكم می كند كه اخطار نظام نامه اي وارد است » يا
«رئيس حكم مي كند كه اخطار نظام نامه اي وارد نيست »، حكم خود را صادر و دلايل
خود را اعلام مي كند)كه در صورت جلسه نقل مي شود(.

ب - فرجام خواهي

گروه به مثابه يك كل، و نه شخص رئيس، مرجع نهايي براي قضاوت در اين مورد
است كه آيا قاعده اي نقض شده است يا نه. اگر با حكم رئيس جلسه موافق نباشيد،
مي توانيد از گروه به مثابه يك كل درخواست فرجام كنيد.

بي آنكه منتظر كسب اجازه شويد، بلند مي شويد و مي گويد: «نسبت به تصميم
رئيس جلسه درخواست فرجام دارم ». پيشنهاد فرجام بايد مورد حمايت قرار بگيرد.
فرجا م خواهي معمولاً از سوي اعضا مورد مذاكره قرار می گيرد، اما بر خلاف مذاكره
در مورد ساير پيشنهادها، هر عضو فقط يك بار صحبت مي كند. رئيس جلسه مي تواند دو
بار صحبت كند، بار اول پيش از ساير اعضا و بار دوم براي خاتمه دادن به مذاكره. با اين
همه، رأ ي گيري در مورد پيشنهاد فرجام بايد بدون مذاكره انجام شود اگر فرجام خواهي:

  • الف( مربوط به بي نزاكتي يا نقض قواعد سخنراني باشد؛
  • ب( مربوط به اولويت انجام كار باشد؛ يا
  • پ( هنگامي مطرح شود كه موضوع در دست بررسي قابل مذاكره نباشد.

اخطار نظام نامه اي و پيشنهاد فرجام
رئيس: موضوع رأي گيري اين پيشنهاد است: «كه ليگ بسكتبال بخشي را براي
دانش آموزان سال هاي بالا و سال هاي پائين دبيرستان هاي شهر افتتاح كند ». آيا
براي رأي گيري آماده ايد؟
عضو الف]مي ايستد[: جناب رئيس!
رئيس: آقاي الف.
عضو الف: پيشنهاد مي كنم اين عبارت اضافه شود: «ويرگول، كه حق
عضويت هاي آن صرف استادان بسكتبال خواهد شد »]م ينشيند[.
عضو ب]نشسته[: حمايت!

رئيس: پيشنهاد و حمايت شد كه عبارت: «ويرگول، كه حق عضويت هاي آن
صرف استادان بسكتبال خواهد شد » اضافه شود. اگر اين اصلاحيه تصويب
شود، پيشنهاد به اين ترتيب قرائت خواهد شد: . . .
عضو پ]بلند مي شود و با قطع سخن رئيس[ مي گويد: اخطار نظام نامه اي
رئيس: عضو محترم اخطار نظا منامه اي دارد. بفرماييد.

عضو پ: اخطار نظام نامه اي دارم كه در چارچوب قواعد ما، تصويب هزينه ي
جديد مستلزم اصلاح بودجه است. با اين پيشنهاد نمي توان هزينه ي جديدي
تصويب كرد]سپس مي نشيند[.
رئيس: رئيس حكم مي كند كه اخطار وارد است. هزينه ي جديد مستلزم
اصلح بودجه است. بنا بر اين، پيشنهاد صرف حق عضويت هاي دانشجويان براي استادان بسكتبال خارج از دستور است.]اين حكم در صورت جلسه قيد مي شود[.
عضو الف ]مي ايستد[: نسبت به اين حكم رئيس پيشنهاد فرجام دارم ]مي نشيند[.
عضو ب]نشسته[: حمايت!

رئيس: نسبت به تصميم رئيس درخواست فرجام شده است. حكم رئيس
اين بود كه اصلاح پيشنهاد براي استفاده از حق عضويت هاي دانشجويان
براي استادان بسكتبال خارج از دستور است، چرا كه طبق قواعد «انجمن » ما
هزينه هاي جديد بايد با اصلاح بودجه تأييد شود كه در نشست سالانه آن
را تصويب كرده ايم. موضوع مورد رأي گيري اين است كه «آيا تصميم رئيس
تأييد مي شود؟»

طبق قواعد، رئيس ابتدا صحبت مي كند.
طبق قواعد نظام ويژه ي ما، براي حفظ خزانه و روند بودجه نويسي با معنا، تنها
راه مجاز براي صرف هزينه اصلاح بودجه است.
عضو الف ]بلند مي شود[. جناب رئيس!
رئيس: آقاي الف

عضو الف: اين امر در مورد پولي كه براي كار ديگري بودجه بندي شده صدق
مي كند. در آن صورت بودجه بايد اصلاح شود. با اين وجود، بخش جديد
دانشجويي پولي كسب خواهد كرد كه بيشتر و خارج از بودجه است، در نتيجه
ما بايد قادر باشيم بدون نياز به هيچ اصلاحيه اي بگوئيم كه صرف چه كاري
شود]مي نشيند[.

رئيس: رئيس مايل است آخرين دفاع را مطرح كند. آيا كس ديگري هست
كه بخواهد پيش از آن صحبت كند؟ ]مكث براي گرفتن پاسخ[. قاعده روشن
به نظر مي رسد. مي گويد هزينه كردن پول مستلزم اصلاح بودجه است، بدون
استثنا كردن پول اضافي كه كسب مي شود.

موضوع رأي گيري اين است كه «آيا حكم رئيس تأييد مي شود؟».
موافقان تأييد حكم رئيس بگويند: آري.
برخي از اعضا: آري!
رئيس: مخالفان تأييد حكم رئيس بگويند: خير.
برخي از اعضا: خير!

رئيس: موافقان رأ ي آوردند و حكم رئيس تأييد شد. اكنون موضوع رأي گيري
فرجام خواهي با بيان اينكه «آيا حكم رئيس تأييد مي شود؟ » به رأي گيري گذاشته
مي شود. ابطال حكم رئيس به اكثريت آرا منفي نياز دارد. تساوي آرا، به معناي
تأييد حكم رئيس و تصويب نشدن فرجام خواهي است.

پ - تعليق قواعد

گاهي مي خواهيد كاري انجام دهيد اما قواعد آن را ممنوع كرده است. به عنوان
نمونه، ممكن است بخواهيد به عضوي اجازه داده شود كه سخنراني اش را ادامه دهد
اما زمان تعيين شده خاتمه يافته است، يا پيشنهادي مورد بررسي قرار بگيرد كه خارج
از نظام نامه [3] است، يا حتي پيشنهادي بدون مذاكره يا اصلاحيه تصويب شود.

در موارد بسياري از اين قبيل، گروه مي تواند از پيشنهاد تعليق قواعد استفاده
كند، كه بايد مورد حمايت قرار بگيرد، غيرقابل اصلاح و غيرقابل مذاكره است،
اين پيشنهاد است : «كه ليگ بسكتبال بخشي را براي دانش آموزان سال هاي بالا
و سال هاي پایين دبيرستان هاي شهر افتتاح كند »

تعليق قواعد
عضو الف]مي ايستد[: جناب رئيس!
رئيس: آقاي الف.
عضو الف: پيشنهاد تعليق قواعد را دارم تا به عضو كميته اجازه داده شود
در اين لحظه گزارش خود را قرائت كند]مي نشيند[.
عضو ب]نشسته[: حمايت!

رئيس: پيشنهاد تعليق قواعد مطرح و حمايت شد به عضو كميته اجازه داده
شود گزارش خود را در اين لحظه قرائت كند. موافقان اين پيشنهاد قيام كنند ..
بفرماييد. مخالفان اين پيشنهاد قيام كنند. . . بفرماييد.
موافقان دو سوم آرا را كسب كردند و به منظور دادن اجازه ي قرائت گزارش در اين لحظه به عضو
كميته قواعد تعليق مي شوند.

هنگام طرح پيشنهاد تعليق قواعد لازم نيست نام قاعده اي را كه بايد تعليق
شود ذكر كنيد. در عوض بايد فقط آنچه را كه مي خواهيد انجام شود كه منجر
به نقض قواعد خواهد شد، توصيف كنيد. به عنوان نمونه، «پيشنهاد تعليق قواعد
را دارم تا به سخنران دو دقيقه بيشتر وقت صحبت داده شود »، يا «پيشنهاد تعليق
قواعدي را دارم كه مانع از بررسي بودجه در حال حاضر مي شوند »

ت - سؤال پارلماني

اگر مي خواهيد در مورد قواعد و نحو هي كاربرد آ نها در مورد موضوع در دست
بررسي يا در مورد كاري كه مايليد انجام دهيد، سؤال كنيد، مي توانيد پيشنهاد سؤال
پارلماني را با رئيس در ميان بگذاريد.

اگر، و فقط اگر، سؤال هاي شما مستلزم توجه فوري باشد، شما مي توانيد
سخن سخنران را قطع كنيد و آن ها را بپرسيد. در هر صورت، الزامي نيست
كه ابتدا به شما نوبت صحبت داده شود. شما بلند مي شويد و مي گوييد:

«يك سؤال پارلماني، لطفاً ». رئيس پاسخ مي دهد: «عضو محترم سؤال خود
را مطرح فرمايند »، و شما، به عنوان نمونه مي گوييد، «آيا طرح پيشنهاد
ارجاع به كميته در اين لحظه در نظام نامه است؟ ». يا، «چه موضوعي در دست
بررسي است؟ »

رئيس ملزم است به چنين سؤال هايي هنگامي پاسخ بدهد كه به شما
كمك كند تا پيشنهاد مناسب مطرح كنيد، اخطار نظام نامه اي درست بدهيد، يا
وضعيت پارلماني يا تأثير يك پيشنهاد را درك كنيد. [4]

با اين همه، پاسخ هاي رئيس حكم نيستند و در نتيجه موضوع فرجام خواهي قرار نمي گيرند. اگر
اعتقاد داريد پاسخ رئيس درست نيست و در پي فرصتي هستيد كه از كل گروه
بخواهيد پاسخ درست را بدهد، بايد عكس نظري كه رئيس اعلام كرده اقدام
كنيد. بر اساس آن اقدام شما خارج از نظام نامه خواهد بود، آن گاه مي توانيد
فرجام خواهي كنيد.

ث - نقش پارلمانتارين

براي ارايه ي مشاوره به رئيس جلسه هنگام پاسخ دادن به اخطارهاي نظام نامه اي
و سؤال هاي پارلماني، و به طور كلي براي كسب مشاوره در مورد نحوه ي
اداره ي جلسه طبق نظام نامه، رئيس مي تواند يك پارلمانتارين منصوب كند

. نقش پارلمانتارين كه بايد نزديك رئيس بنشيند، صرفاً دادن مشاوره است. فقط رئيس
و نه پارلمانتارين مي تواند در مورد كاربرد درست قواعد حكم صادر كند، و فقط
در مورد موضوع هاي بسيار پيچيده رئيس بايد از پارلمانتارين بخواهد تا به طور
مستقيم به گروه توضيح دهد.

[1در ايران، به «اخطار آئين نامه اي » معروف است. اما با توجه به تفاوت مهم و اساسي بين دو مفهوم آئين نامه و نظامنامه)كه در كتاب هاي مرجع پارلماني تدوين شده اند( تأكيد بر اين تفاوت لازم است.

[2با برخي استثناهاي مهم، يك اخطار نظام نامه اي بايد به موقع باشد. به اين معنا كه بايد هنگام
نقض قواعد مطرح شود. به عنوان نمونه، فرض كنيد كه رئيس پيشنهادي را قرائت مي كند كه
مورد حمايت قرار نگرفته است. وقتي كه ديگر مذاكره در مورد آن پيشنهاد هم شروع شده، خيلي
دير است كه در مورد حمايت نشدن پيشنهاد، اخطارنظام نامه اي داده شود.

[3در مجامع ايراني معمولاً از اصطلاح «خارج از دستور » استفاده مي كنند. «دستور » دو معنا دارد:
اساسنامه و برنامه ي كار. پس از خارج از دستور نيز دو معنا م ييابد: خارج از اساسنامه، يا خارج
از برنامه ي كار روزانه. با توجه به تفاوت اساسي بين اساسنامه و نظام نامه، خارج از نظام نامه
مناسب تر است. «خارج از برنامه ي كار » روزانه نيز اصطلاح ديگري دارد
و به دو سوم آرا نياز دارد.

[4بنگريد به كتاب اصلي . صفحه ي 281 . يك سؤال سازماني پرسشي در مورد كار در دست بررسي گروه را مطرح مي كند اما ربطي به رويه ي پارلماني ندارد. مثلاً «چقدر پول تعهد نشده در خزانه است؟ ». با اين سؤال نيز مانند سؤال پارلماني برخورد مي شود. طرح سؤال سازماني براي
دادن اطلاعات در دستور نيست؛ در عوض، شما بايد منتظر بمانيد تا نوبت بگيريد و اطلاعات
خود را در جريان مذاكره ارايه كنيد]كتاب اصلي. صفحه ي 83 - 282 [.


پذيرش | تماس | نقشه‌ى سايت | | آمار سايت | بازديد كنندگان : 1826 / 578184

 پيگيرى فعاليت سايت fa   پيگيرى فعاليت سايت دستورنامه رابرت (براي نوآموزان)   پيگيرى فعاليت سايت قسمت چهارم: آئين‌نامه و قواعد ديگر و نحوه استفاده از (...)   ?

سايت با اسپيپ درست شده است 3.0.17 + AHUNTSIC

Creative Commons License