قواعد دموکراسی در حزب «صدای فرهنگیان»

انتخاب دبیر

در نخستین مرحله از اداره این نشست، مدیر جلسه به حاضران یادآوری کرد که هر نشست دست کم دو مسئول نیاز دارد: یکی مدیرجلسه؛ که وظیفه دارد جلسه را طبق قواعد مورد توافق جمع اداره کند، و دیگری، دبیر جلسه که ظیفه دارد مصوبات مجمع را طبق رویه‌های حقوقی ثبت کند و برای ارایه به هر دادگاه فرضی، نزد خود نگاه‌ دارد.

در ادامه، مربی قواعد دموکراسی، کتاب ۷۰۰ صفحه‌‌ای دستورنامه رابرت را به حاضران در جلسه نشان داد و خاطر نشان ساخت تمام قواعد ضروری و منطقی‌ای که در این کتاب تشریح شده است، در جریان برگزاری چنین مجامعی، به تدریح و از طریق آزمون و خطا کشف شده‌اند و در نتیجه، مردمی که در طول تاریخ تحول اجتماعی خود، به تدریح این قواعد را از طریق تجربه ساخته‌اند، به صورت عرفی با آن‌ها آشنا هستند و تمام این قواعد، حتی قبل از آن که دور هم جمع شوند تا جامعه‌ای تأسیس کنند، عرفاَ مورد توافق آنان است. اما از آنجا که بخش عمده و اصلی این قواعد برای فعالان اجتماعلی ایرانی ناشتاخته است،‌ مربی این قواعد وظیفه خود می‌داند که تک تک این قواعد را، هنگامی که به آن‌ها نیاز می‌شود، برای مخاطبان توضیح بدهد و به خصوص دلایل عقلی و ضروری آن‌ها را تشریح کند و اگر تمام اعضای یک نشست موافقت کردند که طبق آن قاعده عمل کنند، از آن هنگام به بعد، آن قواعد رعایت خواهد شد.

بعد از این توضیحات اجمالی بود که مدیرجلسه ضرورت نیاز به یک دبیر را تشریح کرد و از صحن خواست فردی را که مناسب می‌دانند، برای احراز سمت دبیری جلسه معرفی کنند. در ادامه، آقای خسرو خسروی به عنوان دبیر موقت گروه حامیان تأسیس حزب «صدای فرهنگیان» انتخاب شد. مدیر جلسه از وی خواست، پیش‌نویس صورتجلسه را تهیه کند و پیش از ارسال آن به اعضای گروه، برای ارزیابی آن از نقطه‌نظر آموزشی، برای مربی قواعد دموکراسی ارسال کند تا مشکلات رویه‌ای آن را برطرف سازد.

مدیر جلسه در ادامه از دبیر منتخب پرسید، آیا گروه حامیان تأسیس حزب «صدای فرهنگیان» اساسنامه سازمان موقت خود را تنظیم کرده‌اند یا نه؟

معنای سازمان موقت
مدیر جلسه و مربی قواعد دموکراسی در ادامه معنای سازمان موقت را تشریح کرد و خاطر نشان ساخت هر جامعه/انجمن/سازمانی معمولاً طی دو نشست باید تأسیس شود و خوشبختنانه فعالان اجتماعی با این رویه کم و بیش آشنا هستند. با این همه، گاهی تأسیس یک جامعه/سازمان/انجمن، به دلایل گوناگون ممکن است به درازا بکشد. در آن صورت، یک سازمان موقت تشکیل می‌شود که قواعد خاص خودش را دارد.

مربی قواعد دموکراسی در ادامه توصیه کرد؛ قبل از هربحثی در مورد برنامه کار گروه حامیان تأسیس حزب «صدای فرهنگیان» لازم است سازمان موقت گروه حامیان، اساسنامه خود را تنظیم کند تا فعالیت این سازمان از همان نخستین گام‌ها طبق قواعد مورد توافق جمع صورت بگیرد.

بعد از این توضحیات بود که روند تدوین پیش‌نویس اساسنامه سازمان موقت حامیان تأسیس حزب «صدای فرهنگیان» آغاز شد اما از آنجا که برخی از اعضای حاضر مجبور بودند جلسه ار در ساعت مقرر ترک کنند. این پیشنهاد مورد تصویب قرار گرفت که موضوعات مبرم مربوط به نشست‌های سازمان موقت حامیان تأسیس حزب «صدای فرهنگیان» مطرح شود و به تصویب برسد.

در ادامه جلسه، مدیر جلسه از صحن خواست تا در مورد زمان برگزاری نشست‌ها پیشنهادهای خود را مطرح کنند.
یکی از اعضای پیشنهاد داد نشست‌های عادی گروه حامیان هر ماه یک بار برگزار شود. این پیشنهاد مورد حمایت قرار گرفت اما برخی از اعضا با این پیشنهاد مخالف بودند.

مدیر جلسه یادآوری کرد افراد مخالف، پیشنهاد اصلاح بدهند و به عنوان نمونه اعلام کنند که در عبارت «هر ماه یک بار»، رقم «یک» خط بخورد و به جای آن رقم «دو» گنجانده شود.

بدیهی است که این روش کار برای اعضای حاضر تازگی داشت. اما با کمی تمرین، حاضران یاد گرفتند که چطور باید یک پیشنهاد در دست بررسی را اصلاح کرد.

به همین ترتیب، و در پااین این بخش از مذاکرات، قرار شد نشست‌های حضوری گروه حامیان تأسیس حزب «صدای فرهنگیان» چهارمین پنجشنبه هر ماه برگزار شود اما در فاصله دو نشتست حضوری، یک نشست الکترونیکی نیز در دومین پنجشنبه هر ماه تشکیل شود.

گفتنی است که در مورد روز برگزاری نشست، سه پیشنهاد مختلف مطرح شد: جمعه، پنجشنبه و سه‌شنبه. مدیر جلسه برای رأی‌گیری در مورد این سه پیشنهاد از تکنیک «ساختن جای خالی» استفاده کرد و این تکنیک را به حاضران در جلسه نیز آموزش داد.

در مورد مکان برگزاری نشست‌ها نیز به دبیر گروه تفویض اختیار شد که بعد از بررسی گزینه‌های مختلف، مکان مورد نظر را تعیین کند و نشان آن را در فراخوان نشست بعد اعلام کند.

مشت نمونه خروار

بعد از ختم جلسه، مربی قواعد دموکرسی خاطر نشان ساخت، این جلسه طبق قواعد دموکراسی اداره شد و این چند قاعده‌ای که دیدید، نمونه‌ای از این قواعد هستند که در این کتاب ۷۰۰ صفحه‌ای تشریح و تبین شده‌اند: مشت نمونه خروار. حالا تصمیم بگیرید که آیا مایلید نشست‌های شما طبق این قواعد اداره شود؟

فکر می‌کنید پاسخ چه بود؟

البته، همه می‌دانند که ایرانیان «رودربایستی» دارند. یعنی مایل نیستند چیزی را که فکر می‌کنند سبب رنجش دوستان می‌شود، با صراحت با آنان در میان بگذارند.

با توجه به این خصوصیت ظاهراً منحصر به فرد ایرانیان، تمام حاضران در این نشست «به به»‌ و «چه‌چه» گفتند و اظهار رضایت کردند و قرار شد که نشست‌های بعدی گروه هم با مدیریت مربی قواعددموکراسی و در چارچوب این قواعد برگزار شود.

اما تجربه‌های ۱۵ سال مربی دستورنامه رابرت نشان داده است که به رغم این به‌به و چه‌چه‌ها، ایرانیان بسیار راحت‌ترند که وقتی دور هم جمع می‌شوند،‌ گل بگویند و گل بشنوند. اختلاط کنند و به خصوص در باره زمین و زمان غر بزنند. و اتفاقاً از چیزی که متفنرند این است که طبق نظم و قاعده بیاندشند و تصمیم بگیرند.

با این همه، مربی سواد دموکراسی خوشحال است که وظیفه خودش را انجام داد و این قواعد را به تعدادی از فرهنگیان کشور معرفی کرد، به این امید که شاید روزی برخی از آنان همت کند و به نحوی این قواعد را به دانش‌آموزشان بیاموزد.