مشعل امید در دست زنان

سرکار خانم طاهره نقی‌ئی

سرکار خانم طاهره نقی‌ئی دبیرکل سازمانا معلمان ایران یک فعاال اجتماعی شناخته شده است. سابقه آشنایی خانم نقی‌ئی با دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) به سال ۱۳۹۱ می‌رسد که برای عیادت آقای عبدالتفاح سلطانی که برای مداوا از زندان به بیمارستان منتقل شده بود، به بیمارستان سینا آمده بود. در همان ملاقات بود که آقای سلطانی مترجم کتاب دستورنامه را به خانم نقی‌ئی معرفی کرد و با تأکید به وی خطر نشان ساخت حتماً‌ قواعد این کتاب را با شرکت در کارگاه آموزش این قواعد فرا بگیرد. چند روز بعد بود که به همت خانم نقی‌ئی سومین کارگاه آموزش قواعد دستورنامه رابرت برای گروهی از معلمان عضو و هوادار سازمان معلمان ایران برگذار شد. از آن زمان تا کنون، خانم نقی‌ئی از هیچ کوششی برای ارتقای مهارت‌های خود در امر به کارگیری قواعد دموکراسی در فعالیت‌های اجتماعی خود دریغ نروزیده است و فهرست فعالان سیاسی اجتماعی که از طریق ایشان با این جریان فرهنگی آشنا شده‌اند بسیال بلند بالاست.

خانم نقی‌ئی یکی از نبیان‌گذاران «انجمن تعلیمات اجتماعی کودکان» (تاک) است که هدف خود را ترویج مهارت ساخت جامعه بر اساس قواعد آگاهانه در میان دانش‌آموزان تعریف کرده است.

خانم نقی‌ئی با هزینه شخصی خویش ویرایش دهم کتاب دستورنامه رابرت را همراه با مقدمه‌ای که خود بر آن نوشته است تکثیر کرده و به بسیاری از فعالان سیاسی اجتماعی هدیه داده است.

آخرین نمونه از فعالیت‌های این بانوی مبارز، حمایت از ایده تشکیل کمیته تدوین کد اتیکز اعضای سازمان معلمان ایران است که نخستین نشست خود را با حضور خانم منیژه رئیسی ساعت ۱۱ صبح روز پنجشنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۳ برگزار کرد.

واکنش این بانوی محترم به نامه‌ی مستول کمیته برگزاری نشست نسل اول بینان‌گذارن انجمن اصلی بسیار امیدبخش بود. مضمون پاسخ ایشان این بود که با کمال افتخار به ترویج قواعد دموکراسی خدمت خواهد کرد.

سرکار خانم نسرین ستوده

خانم نسرین ستوده نیز یک فعال اجتماعی شناخته شده است.

خانم ستوده همراه با آقای آرش کیخسروی، یکی از اعضای گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، کارگاه آموزش دستورنامه رابرت برای وکیلان را با دعوت از ۲۵ وکیل مبارز و شناخته شده، راه‌اندازی کردند. نخستین نشست این کارگاه روز پنجشنه ۱۸ اسفند ۱۳۹۲ در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت برگزار شد. اسناد آرشییو دفتر کادرها نشان می‌دهد که آخرین صورتجلسه موجود در پرونده این کارگاه به چهل و پنجمین نشست کادر وکیلان مربوط می‌شود که روز پنجشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۳ در دفتر کادرها برگزار شد.

خانم ستوده بعدها نسبت به تأسیس انجمن وکلای زن بر اساس قواعد دموکراسی اقدام کرد و برای این منظور چند جلسه نیز برگزار شد.

خانم ستوده در پاسخ به دعوت‌نامه مسئول کمیته برگزاری نشست نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی تأکید کرده است که حتماً در نشست روز سه‌شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با افتخار شرکت خواهد کرد.

سرکار خانم فیروزه صابر

خانم فیرزوه صابر نیز یک فعال اجتماعی شناخته شده است.

آقای مهندس حامد سحابی در نوزدهمین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی که روز سه‌شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۹ برگزار شد پیشنهاد کرد تا از خانم فیروزه صابر دعوت شود تا در نشست‌های علنی گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی شرکت کند. این پیشنهاد با اجماع عمومی تصویب شد.

هرچند تجربه‌های بعدی نشان داد شرکت مهمانان در نشست‌های گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی روش مناسبی برای معرفی و آموزش قواعد اداره مجامع تصمیم‌گیری نیست، اما، قرار است نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی از میان همان مدعوان دعوت شود. و خانم فیروزه صابر نیز یکی از بانوانی است که به جمع بنیان‌گذاران دعوت خواهد شد.

خانم صابر در واکنش به نامه مسئول کمیته برگزاری نشست نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی خاطر نشان کرده است که گزارش‌ها را خواهد دید و نتیجه را اطلاع خواهد داد.

سرکار خانم نرگس محمدی

آقای عبدالتفاح سلطانی یکی از اعضای گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در نوزدهمین نشست این گروه که روز سه‌شنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۹ برگزار شد، پیشنهاد کرد تا از خانم نرگس محمدی دعوت شد تا در نشست‌های علنی این گروه شرکت کند. این پیشنهاد با اجماع عمومی به تصویب رسید و از آن پس، تا هنگامی که مشکلات ناخواسته برای ایشان پیش آمد، در نشست‌های علنی گروه حامیان شرکت می‌کرد.

رابطه خانم نرگس محمدی با دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت به ۵ سال پیش از این تاریخ برمی‌گردد که نشست‌های هیئت مدیره کانون شهروندی زنان، در دفتر کادرها برگزار می‌شد تا در جریان مدیریت این نشست‌ها، قواعد اداره مجامع تصمیم‌گیری نیز معرفی و تمرین شود.

خانم نرگس محمدی در بیستمین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی که روز سه‌شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۹ برگزار شد، پیشنهاد کرد از خانم‌ها نوشن احمدی خراسانی و بهاره هدایت دعوت به عمل آید تا در نشست‌های علین گروه حامیان تأسیس اننجمن اصلی حضور یابند. این پیشنهاد با اجماعی عمومی به تصویب رسید.

سرکار خانم آناهیتا میلانی

رابطه سرکار خانم آناهیتا میلانی با دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت به اواخر سال ۱۳۹۱ برمی‌گردد که دومین کارگاه آموزش دستورنامه رابرت به ابتکار آقای علی‌اکبر عبدالحسینی، دبیر وقت ستاد اجرایی شورایاری‌های شورای اسلامی شهر تهران برای کارشناسان آن ستاد برگزار شد و خانم آناهیتا میلانی که یکی از کارشناسان ستاد شورایاری‌ها بود، با علاقه‌ای وصف‌ناپذیر قواعد اداره مجامع تصمیم‌گیری را فرا می‌گرفت.

با توجه به همان سوابق بود که آقای داود حسین مترجم کتاب دستورنامه رابرت در بیست و چهارمین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی که روز ۱۹ اسفند ۱۳۹۹ برگزار شد، پیشنهاد کرد از خانم آناهیتا میلانی هم دعوت شود تا در صورت تمایل بتواند در نشست‌های علنی گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی شرکت کند.

خانم میلانی در پاسخ به دعوت مسئول کمیته برگزاری نشست نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی نوشته است: درود بر شما و بر همت والایتان. اگر در تاریخ مورد نظر در ایران باشم خوشحال می‌شوم افتخار حضور داشته باشم.

سرکار خانم مهناز پزشک

به کوشش و همت سرکار خانم مهناز پزشک عضو شورای مرکزی «جامعه زنان انقلاب اسلامی» و مسؤل روابط عمومی و دبیر دفتر سیاسی این حزب، نخستین نشست از سلسله نشست‌های شورای مرکزی جامعه زنان انقلاب اسلامی برای آشنایی با «علم حقوق پارلمانی» - آنطور که در کتاب دستورنامه تشریح شده است، عصر روز چهارشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۱ در دفتر مرکزی این حزب در تهران برگزار شد و - مهم این که - مورد استقبال اعضای این شورا قرار گرفت.

هرچند آن نشست‌ها به دلایل ناگفته ادامه نیافت، اما حاضران در آن نشست به ضرروت و اهمیت آشنایی با این قواعد تا حدود زیادی پی‌ بردند. پیش از آن تاریخ، گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در سی و چهارمین نشست خود که روز ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ برگزار شده بود، با پیشنهاد آقای داود حسین مبنی بر دعوت از خانم مهناز پزشک موافقت کرد.

خانم مهناز پزشک در پاسخ به دعوت مسئول کمیته برگزاری نشست نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی اظهار امیدواری کرده است که شرایط به نحوی رقم بخورد که بتواند در آن نشست شرکت کند.

سرکار خانم معصومه دهقان

باعث و بانی آشنایی خانم مهناز پزشک با دفتر کادرها خانم معصومه دهقان است که خود یک فعال اجتماعی شناخته شده است.

یک نمونه از فعالیت‌های خانم دهقان این که حلقه‌ای از دوستان خود را مجاب ساخته است تا آشنایی با کتاب دستورنامه رابرت را جزو برنامه‌‌ی کتابخوانی خود قرار دهند و نخستین نشست این حلقه کتابخوانی قرار است بعد از تعطیلات نوروز ۱۴۰۴ برگزار شود.

با توجه به همین سوابق است که پیشنهاد دعوت از ایشان در سی‌ و چهارمین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی که روز سه‌شنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ برگزار شده بود، به تصویب رسید.

سرکار خانم الهام برغمدی

خانم الهام برغمدی و آقای شهریار رشید علیپور و مربی قواعد دموکراسی عضو هسته اولیه‌ای بودند که قرار بود انجمنی با نام «انجمن صدای مردم شهر» را تأسیس کنند.

نخستین نشست این هسته اولیه صبح روز سه‌شنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ در دفتر کادرها برگزار شد. نخستین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن صدای مردم شهر نیز روز چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ با دعوت ازحدود ۱۲ نقر از همکاران فعال در شهرداری‌های برخی از مناطق تهران در دفتر کادرها برگزار شد.

به خاطر همین سوابق بود که گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در سی و چهارمین نشست خود پیشنهاد دعوت از خانم الهام برغمدی را با اجماع عمومی به تصویب رساند.

خانم‌ها ریحانه موسوی و فاطمه جعفری

خانم‌ها ریحانه موسوی و قاطمه جعفری دو عضو پروپا قرض گروه «اندیشه» هستند که مقر برگزاری نشست‌های آن در شهر ری است. آقای عبدالفتاح سلطانی هم یکی از اعضای این گروه است و به دعوت وی آقای داود حسین هم در نشست‌های گروه اندیشه شرکت کرد و با حضور وی موضوع معرفی و تمرین قواعد اداره مجامع تصمیم‌گیری در این گروه نیز مطرح و با استقبال اعضای گروه اندیشه روبه‌رو شد.

از آنجا که موضوع مورد بحث گروه اندیشه مفهوم «توسعه» بود، این پیشنهاد در گروه اندیشه به تصویب رسید که با حضور اعضای علاقمند گروه اندیشه، انجمن توسعه ایران (اتا) در چارچوب قواعد دموکراسی تأسیس شود تا در جریان تأسیس این انجمن، اعضای حاضر با این قواعد در عمل آشنا شوند و به صورت گروهی آن‌ها را تمرین کنند.

به این ترتیب، انجمن توسعه ایران به عنوان یک تجربه دیگر در تأسیس انجمن براساس قواعد دموکراسی شکل گرفت اما تجربه‌های بعدی نشان داد که اکثریت اعضای انجمن توسعه ایران شرایط لازم برای ایفای مسئولیت‌های سنگینی که عضویت در چنان انجمنی می‌طلبید را، ندارند و با توافق عمومی انجمن منحل شد. اما شرکت کنندگان در فرایند تأسیس این انجمن کم و بیش با قواعد دموکراسی آشنا شدند. به همین خاطر، پیشنهاد دعوت از خانم‌ها ریحانه موسوی و فاطمه جعفری برای حضور در نشست‌های علنی گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در سی و هفتمین نشست این گروه به تصویب رسید.

خانم‌ها: آزیتا علیزاده، فاطمه علیمیرزایی، فریبا کرمانی، شکوفه مصباحی، شمس خادملو، نازلی دارخال، ماندانا طیبی، نازنین نوری‌زاد

به همت و ابتکار آقای دکتر علیرضا قلی‌نژد پیربازاری معاونت وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، قرار شد با تسهیل‌گری آقای داود حسین، روند تدوین کد اتیکز پژوهشگران میراث فرهنگی کلید بخورد. اما در جریان مذاکره برای برنامه‌ریزی روند تدوین کد اتیکز، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت که بدون ایجاد یک انجمن پروفشنال، تدوین کد اتیکز، به معنای حقیقی کلمه، ممتنع خواهد بود. به همین خاطر، این پیشنهاد با استقبال پژوهشگران میراث فرهنگی که به تدوین کد اتیکز خود علاقمند بوند، مواجه شد که لازم است ابتدا انجمن پژوهشگران بر اساس قواعد دموکراسی تأسیس شود و به این ترتیب. روند تأسیس انجمن در چارچوب این قواعد کلید خورد و سرانجام به گروهی از پژوهشگران میراث فرهنگی و گردشگری که در کارگاه ۳۰۰ سوال آموزشی شرکت کردند و در آزمون آن هم موفق شدند، گواهیینامه شرکت در آزمون ۳۰۰ سئال اعطا شد. آن گروه از بانوان پژوهشگر میراث فرهنگی و گردشگری که نامشان در میان تیتر بالا ذکر شده است، کسانی هستند که تا حد قابل قبولی با قواعد دموکراسی آشنا شده‌اند.

برخی از این افراد، بنیان‌گذار انجمن ارتقای پروفشن‌گرایی در مدیریت هم هستند.

به همین خاطر، از این گروه از بانوان پژوهشگر میراث فرهنگی و گردشگری نیز دعوت به عمل آمد تا در نشست‌های گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی شرکت کنند و قرار است از آنان دعوت شود تا به تأسیس انجمن اصلی نیز در حد توان کمک کنند.

در واکنش به دعوت‌نامه مسئول کمیته برگزاری نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی، به عنوان نمونه، خانم شکوفه مصباحی نوشته است: سلام جناب آقای حسینی گرامی؛ خدا قوت و دستمریزاد بابت تمام تلاش‌ها و اقدامات شایسته و پیگیری‌هاتون. خدمتون تماس خواهم گرفت.

و خانم فاطمه علیمیرزایی نیز نوشته است: با سلام و احترام.. سپاسگذارم. با کمل میل در خدمت شما هستم.

خانم نازنین نوری‌زاد پاسخ داده است: سلام و درود خدمت استاد بزرگوار، جناب آقای حسینی، انشاءالله با افتخار در خدمت خواهم بود.

سرکار خانم محبوبه توکل

یکی از بانوانی که همراه با خانم طاهره نقی‌ئی در سومین کارگاه آموزش دستورنامه رابرت که به همت خانم نقی‌ئی در اواخر سال ۱۳۹۱ در دفتر کادرها برگزار شد، شرکت می‌کرد، خانم محبوبه توکل بود. خانم توکل، در واقع، جدی‌ترین کارورز آن کارگاه بود و راوی بعدها دریافت که وی کارگاهی برای آموزش این قواعد در منزل خود برای کودکان محله ترتیب داده است.

گقتنی است که خانم محبوبه توکل همراه با دو دختر و همسر خود، آقای سید مهدی نوربخش، در جشن پنجمین سالگرد تأسیس دفتر کادرها نیز شرکت کرد.

به خاطر همین سوابق بود که گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در بیست و هشتمین نشست خود (سه‌شنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۰) تصویب کرد تا از خانم محبوبه توکل و همسرشان آقای سید مهدی نوربخش دعوت شود تا در نشست‌های گروه حامیان شرکت کنند تا از نزدیک با روند تأسیس انجمن اصلی آشنا شوند.

خانم توکل در پاسخ به دعوت‌نامه مسئول کمیته برگزاری نشست نسل اول بنیان‌گذاران انجمن اصلی مبنی بر کمک به تأسیس این انجمن نوشته است:

سلام استاد بزرگوار. باعت افتخاره. شرمنده از کم‌کاری‌های گذشته. من باید در سال جدید فضای کار که چند ساله درگیرش هستم را کم کنم و امید به خدا بتوانم باز از تعلیمات شما بهرمند شوم.

خانم‌ها شروین پناهی، فائزه مافی، مهدیه فرهانی، آذر مهرابی و معصومه کسائی . . .

نیز هر کدام به نحوی نشان داده‌اند که شایستگی دارند به عنوان نسل اول بنیان گذاران انجمن اصلی در نشست تأسیسی این انجمن که قرار است عصر روز سه‌شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کادرها برگزار شود حضور یابند.

گفتنی است که بانوانی که نامشان در این نوشته ذکر فقط برخی از بانوانی است که طی ۱۳ سال گذشته برای آشنایی با قواعد دستورنامه رابرت (قواعد دموکراسی) در کارگاه‌های آموزش این قواعد شرکت کرده‌اند، اما به دلایل مختلف ارتباط خود را با این دفتر به نحوی حفط کرده‌اند.

به علاوه، آخرین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی که نام ۱۵ فعال اجتماعی را برای دعوت به تصویب رساند، روز سه‌شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۱ برگزار شد. در نتیجه، در طول ۲ سال گذشته، تعدا قابل توجهی از فعالان اجتماعی زن در کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت شرکت کرده‌اند که نامشان در میان مجموعه‌ای که ذکر شد نیامده است.

مشعل امید در دست زنان

حضور پرتعداد، جدی و مستمر زنان در کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (قواعد دموکراسی) نشانه تحولات اجتماعی و فرهنگی عمیقی است که همگان طی دهه‌های اخیر شاهد آن بوده‌اند و نیازی به تحلیل تکراری آن نیست. با این همه، شاید ذکر یک نکته در این زمینه لازم باشد.

قواعد دموکراسی (دستورنامه رابرت)، برابری حقوقی زن و مرد را در روند تصمیم‌گیری گروهی در باره مشاعات یک جامعه تضمین می‌کند. حکومت، در سطوح مختلف، یک امر مشاع است که تک تک شهروندان در تصمیم‌گیری نسبت به آن حق برابر دارند. شاید به همین خاطر باشد که زنان ایرانی که با شجاعت و جسارت مثال زدنی علیه آپارتاید جنسیتی که با بی‌رحمی و قساوت علیه آنان اعمال می‌شود، مبارزه می‌کنند، به جوامعی امید می‌بندند که انتظار می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور بر اساس قواعد دموکراسی در این سرزمین ماتم زده برپا شود.

زنان این سرزمین در مبارزه خود علیه آپارتاید جنسیتی موفق بوده‌اند. این موفقیت به آنان امید می‌دهد و امید آنان برای مردان درمانده نیز الهام بخش است.

.