خبر كادرها

به همت انجمن علوم اجتماعی دانشکده شهدای مکه دانشگاه فرهنگیان روز سه‌شنبه ۷ اردیبهشت ۱۳۹۵ نمایشگاه معرفی «دستورنامه رابرت» در سالن اجتماعات این دانشکده برگزار شد و مترجم کتاب و مربی دستورنامه رابرت که به دعوت جناب آقای پرویز انصاری‌راد سرپرست محترم مرکز آموزش عالی شهدای مکه در این نمایشگاه حضور یافته بود در سخنرانی خود با عنوان «مشکل ‌استراتژیک،‌ تحلیل استراتژیک و راه‌ حل استراتژیک» به معرفی این کتاب و تشریح آموزش قواعد این کتاب به دانش‌آموزان دوره دبیرستان به عنوان راه حل استراتژیک یک مشکل استراتژیک پرداخت که به ادعای وی عامل اصلی تداوم تمام مشکلات اجتماعی ناشی از فشل‌ بودن سازمان‌های اجتماعی در ایران معاصر است. وی در این سخنرانی از معلمان نسل آینده دانش‌آموزان که در سالن حضور داشتند تقاضا کرد که اگر با کالبدشکافی مشکلات غیرطبیعی ایران امروز به درستی این تحلیل استراتژیک اعتقاد پیدا کردند قسم یاد‌ کنند که در جریان عمل قواعد پیش‌گزیده تصمیم‌گیری عادلانه و منصفانه گروهی را به دانش‌آموزان آموزش بدهند و نسلی را تربیت کنند که بتواند در طول جریان تعیین حق سرنوشت گروهی و اعمال حق الناس اصل عدالت را محقق سازد. هرچند انتظار می‌رود اعضای محترم انجمن علومی اجتماعی دانشکده شهدای مکه متن کامل این سخنرانی را از نوار پیاده کرده و به نحو مطلوب در اختیار اعضای انجمن‌های دانشجویی علوم انسانی قرار دهند و به این ترتیب دستگاه مفهومی لازم برای فهم بحران معاصر را برای آنان فراهم آورند،‌ با این حال، گزارش فشرده آن سخنرانی در همین وب‌جا به زودی در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد [2]. در ادامه گزارش نمایشگاه معرفی دستورنامه رابرت تقدیم می‌شود:

با همت و پشتکار آقای سید سهیل فاضلی یکی از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی که دوره مقدماتی کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت را طی کرده است، دومین اجلاس هسته‌ی ارتقای مدیریت از بیزینس به پروفشن، عصر روز دوشنبه ۲۵ اسفند ماه ۱۳۹۴ با حضور آقای امید ارجمندی یکی دیگر از دانشجویان همان دانکشده و با شرکت مربی دستورنامه رابرت در دفتر کادرها برگزار شد. نخستین اجلاس این هسته‌‌ی اولیه دوشنبه هفته قبل در همان محل برگزار شده بود و آقای فاضلی به عنوان دبیر و مورخ موقت این انجمن در دست تأسیس مسؤلیت تدوین صورتجلسات و تهیه تاریچه‌ی آن را تا انتخاب مسؤلان دائمی انجمن بر عهده گرفته بود.

در دومین اجلاس هسته ارتقای مدیریت از بیزینس به پروفشن، بعد از قرائت و تصویب صورتجلسه نخستین اجلاس این هسته، و استماع گزارش مسؤلان، مصوبه اجلاس قبل مبنی بر تهیه پیش‌نویس کارنقشه‌ی تعیین گروه ۱۰ نفره به عنوان گروه حامی ایجاد یک انجمن ارتقای مدیریت از بیزینس به پروفشن، که قرار بود از سوی آقای فاضلی تهیه و برای تصویب به مجمع تقدیم شود، مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت.

در جریان همین مذاکرات خصوصیات متمایز کننده‌ی انجمن در دست تأسیس و نیز تفاوت‌های بنیادین مدیریت به عنوان بیزینس و مدیریت به مثابه پروفشن، به صورت اجمالی بررسی شد.

با معرفی جناب آقای علی ‌اکبر عبدالحسینی دبیر سابق ستاد اجرایی شورایاری‌های شهر تهران - که نقش کلیدی در برگزاری یک دوره کارگاه آموزش دستورنامه رابرت (کادر) برای کارشناسان ستاد اجرایی شورایاری‌های تهران در سال ۱۳۹۱ ایفا کرد، و اکنون در استانداری استان البرز خدمت می‌‌کند - عصر روز چهارشنبه ۵ اسفند ماه ۱۳۹۴ نخستین اجلاس کادر البرز برای آموزش قواعد دستورنامه رابرت به نمایندگان تعدادی از سازمان‌های نادولتی (ساناد) فعال در استان البرز در دفتر انجمن همیاران سلامت پرور البرز در کرج برگزار شد. هدف اصلی از برگزاری این کارگاه آشناسازی کنشگران اجتماعی با اهمیت، فلسفه، اصول، مبانی، تاریخچه و مبرم‌ترین قواعد قانون عرفی پارلمانی به مثابه ام‌القوانین است که در چارچوب آن‌ها یک گروه یا جامعه می‌تواند مقررات، قواعد، قوانین و تصمیم‌های گروهی در مورد امور مربوط به مالکیت مشاعات خود را به شکل منصفانه و عادلانه اتخاذ کند و آن‌ها را متناسب با تحولات اجتماعی مورد بازنگری و اصلاح قرار دهد.

براساس گزارش وب سایت شرکت ملی گاز ایران در حال حاضر ۹ شرکت پالایش گاز در کشور فعالیت دارند و یکی از آن‌ها شرکت پالایش گاز پارسیان است که در جنوبی‌ترین بخش استان فارس و بین دو شهر مُهر و لامرد ساخته شده است و گازهای میدان‌های گازی تابناک، شانول، وراوی و هما را استخراج و فراوری می‌کند و برای مصرف داخلی یا صادرات به بازار ارایه می‌دهد. به ابتکار واحد آموزش شرکت پالایش گاز پارسیان روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۴ و ۲۵ آذر ۱۳۹۴ کارگاه دو روزه‌ای برای معرفی قانون پیش‌گزیده‌ی مجامع تصمیم‌گیری به تعدادی از کارشناسان و کارکنان علاقمند و مشتاق این شرکت برگزار شد. آیا می‌توان امیدوار بود که همین تعداد معدود از کارشناسان این شرکت، با همین مقدار آشنایی مقدماتی با قواعد نسبتاَ پیچیده‌ی قانون عرفی پارلمانی بتوانند سایر کارشناسان، مدیران و همکاران خود را نسبت به ضرورت فراگیری این قواعد قانع کنند؟ و در آن صورت، آیا می‌توان امیدوار بود که به مرور مدیران و کارکنان سایر شرکت‌های زیر مجموعه‌ی شرکت ملی گاز و وزارت نفت نیز به اهمیت این قواعد پی ببرند و نسبت به رعایت این قواعد در مجامع و کمیته‌ها و شوراهای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی اهتمام ورزند ؟

تجربه‌ی معرفی قواعد دستورنامه رابرت به شرکت پالایش گاز پارسیان و پیگیری و تحلیل اثرات کوتاه مدت و بلند مدت این تجربه اهمیت تاریخی دارد. به همین دلیل، مربی دستورنامه رابرت وظیفه خود می‌داند گزارش این تجربه تاریخی را ثبت کند و در اختیار علاقمندان قرار دهد. آنچه که در ادامه می‌آید گزارش خبری و مختصر این رویداد تاریخی است. گزارش تفصیلی و تحلیلی این تجربه در روزنوشت‌های مربی دستورنامه به ثبت خواهد رسید و در آینده در اختیار علاقمندان گذاشته خواهد شد. نیاز به گفتن نیست که هدف اصلی از این گزارش‌‌ها، بیشتر ثبت چیزهایی است که مربی دستورنامه در جریان این تجربه‌ها کشف می‌کند و می‌آموزد و نه آنچه که آموزش می‌دهد.

برای روایت انگلیسی این خبر اینجا را تقه بزنید. گزارش فارسی آن در ادامه تقدیم می‌شود:

مالکان ساختمان‌های مسکونی،‌ اداری و تجاریٍ پرطبقه، چه بخواهند و چه نخواهند، اعضای یک شخصیت حقوقی هستند که باید به مثابه یک کل در مورد مشاعات ساختمان محل زندگی و کار خود تصمیم بگیرند. این شخصیت‌های حقوقی، چه به ثبت رسیده باشد و چه نرسیده باشد، چیزی همانند یک شرکت تعاونی هستند که اعضای آن‌ها رأی مساوی دارند و باید در چارچوب قوانین ملی مربوطه و به خصوص در چارچوب قانون آپارتمان رفتار کنند. می‌توانیم این اشخاص حقوقی را «انجمن‌‌های مالکان ساختمان» به نامیم.

طبیعی است که هر انجمن مالکان ساختمان باید آئین‌نامه‌ی اختصاصی خودش را تدوین کند و به تصویب مجمع اعضا برساند. اما، متأسفانه، از همین جاست که گرفتاری‌ها آغاز می‌شود. چرا؟

مردم، برای تأسیس و اداره‌ی درست یک انجمن یا هر شخصیت حقوقی دیگر، باید قواعد پیش‌گزیده‌ی قانون پارلمان را - یا قواعد پیش‌گزیده‌ی قانون دموکراسی را - بلد باشند تا بتوانند آئین‌نامه‌ی اختصاصی خودشان را تدوین و تصویب کنند و متناسب با تغییر و تحولاتی که در هر انجمن به طور طبیعی رخ می‌دهد آن را اصلاح کنند و روزآمد سازند.

هرچند هموطنان ما اطلاعات نسبتاَ قابل قبولی در مورد اساسنامه و آئین‌نامه دارند، اما آئین‌نامه یا اساسنامه در کشورهایی که سنت‌های دموکراتیک دارند، فقط بخشی از کوه یخ است که بیرون از آب قرار می‌گیرد، اما بخش اصلی قواعد بازی دموکراسی،‌ مجموعه‌ای از قواعد و رویه‌های عرفی است که به رویه‌ پارلمانی یا قانون عرفی پارلمانی معروف است و - تا حدودی - همان قانون اساسی نامکتوب انگلستان است، که به چشم سر دیده نمی‌شود و در نتیجه، در ایران به طور کامل ناشناخته مانده است. در نتیجه، در کشورهایی مثل ایران که با این رویه‌های عرفی آشنا نباشند، هر انجمنی به طور مستمر با خلاء‌ها و کاستی‌های قانونی و حقوقی مواجه می‌شود که اعضا را مجبور می‌کند ناخواسته آئین‌نامه‌ها و مقررات خود را نادیده‌ بگیرند و یا به روش‌های من درآوری و کج‌ دار و مریز تصمیم گیری کنند و همین امر به تداوم آشوب در جوامع و انجمن‌ها در این کشورها دامن می‌زند. راه حل این مشکل اساسی چیست؟

به پیشنهاد آقای مهندس حمید رضا سیفی عضو هیأت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران (کعاصکا) و ریاست محترم شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور، و با موافقت و استقبال اعضای محترم این شورا، مربی دستورنامه رابرت در بیست دقیقه اول هر یک از نشست‌های عادی و علنی این شورا مبرم‌ترین و پرمصرف‌ترین قواعد پیش‌گزیده‌ی اداره مجامع تصمیم‌گیری را ـ که در کتاب دستورنامه رابرت مدون و مکتوب شده است - توضیح می‌دهد.

خاطر نشان می‌کند نمایندگانی از کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران و استان تهران، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران و استان تهران، اتاق تعاون ایران و استان تهران، اتاق اصناف ایران و استان تهران‌، کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری ایران و استان تهران، کانون عالی شوراهای اسلامی کار ایران و استان تهران، مجمع عالی نمایندگان کارگری ایران و استان تهران، کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری بازنشسته و مستمری بگیر ایران، کانون مرکزی بازنشستگان تأمین اجتماعی و کانون بازنشستگان شهرستان تهران همراه با ده نفر از مشاوران گوناگون به این نشست‌ها دعوت می‌شوند.

هدف از آموزش این قواعد این است که بعد از آشنایی اعضا با مجموعه‌ای از مبرم‌ترین و بنیادی‌ترین و پرمصرف‌ترین قواعد پیش‌گزیده اداره مجامع تصمیم‌گیری، در آینده. نشست‌های این شورا - در صورتی که تصویب شد - طبق قانون عرفی پارلمانی اداره شود. انتظار می‌رود اعضای این شورا بتوانند این قواعد را به مرور و به تدریج به تشکل‌های متبوع خود نیز منتقل کنند.

با عنایت به ضرورت و اهمیت آشنایی اعضای تمام مجامع و شوراهای تصمیم‌گیری با این قواعد، در این صفحه، خلاصه‌ی قواعدی که در هر جلسه‌ی این شورا آموزش داده می‌شود، نقل خواهد شد. به این ترتیب، این صفحه،‌ هر هفته روزآمد می‌شود.

در پي تلاش‌هاي جناب آقاي مهندس شهرام حلاج پژوهشگر محترم مجلس شوراي اسلامي و متخصص قانون مناقصات كشور، و همكاري سركار خانم مهندس زهرا يزداني نماينده محترم سازمان محيط زيست در كميته فني شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران (شعشما) و استقبال جناب آقاي دكتر مرتضي مقدم مديركل محترم دبيرخانه شعشما و اعضاي محترم كميته‌ فني، از ساعت 9 و 30 تا 12 و 30 روز دوشنبه 23 شهريور ماه 1394 مربي پارلماني در مجمع ويژه كميته‌ فني شعشما حضور يافت و با اداره‌ي نمايشي نيم ساعت اول اين نشست براساس قواعد دستورنامه رابرت، اين قواعد پيچيده را به صورت عملي و ساده به حضار محترم معرفي كرد و به صحن برگشت تا اعضاي مجمع سؤالات خود را مطرح كنند. در جريان طرح سؤال‌ها به روش هيأتي بود كه جناب آقاي دكتر مرتضي مقدم مديركل محترم دبيرخانه شعشما كه در اين نشست حضور داشت پيشنهاد داد كه ادامه اين نشست نيز بر اساس قواعد دستورنامه رابرت اداره شود. اين پيشنهاد به رأي گذاشته شد و به تصويب رسيد.

رأي اعضاي محترم كميته فني شعشما به كارآمد و اثربخش بودن قواعد دستورنامه رابرت براي اداره جلسات تصميم‌گيري هرچند يك رأي نمادين بود اما نشان داد كه اگر اعضاي مجامع تصميم‌گيري كه از مصائب ناشي از ناآشنايي با قواعد عام اداره جلسات (يا قانون عرفي پارلمان) عذاب مي‌كشند، به درستي با اين قواعد آشنا شوند، لحظه‌اي در بهره‌گيري از آن‌ها ترديد نخواهند كرد.

با عنايت به جايگاه و منزلتي كه هر يك از اعضاي كميته فني شعشما در سازمان‌هاي متبوع خود دارند، انتظار مي‌رود بكوشند تا رئيسان و رهبران سازمان‌هاي متبوع خود را نيز با ضرورت آموزش و ترويج اين قواعد آشنا سازند تا هرچه سريع‌تر بهره‌گيري از اين قواعد رهايي بخش در كشور گسترش يابد.

از آنجا كه نكات و قواعد مطرح شده در اين نشست مي‌تواند براي ساير علاقمندان به دستورنامه رابرت نيز مفيد باشد، گزارش برخي از آن‌ها، بعد از معرفي اجمالي شورايعالي شهرسازي و معماري ايران و كميته فني آن، در ادامه تقديم مي‌شود:

نخستين ترجمه‌هاي كتاب «دستورنامه رابرت» از سال 1387 در وب سايت پيام كارفرمايان، نشريه الكترونيكي «كانون عالي انجمن‌هاي صنفي كارفرمايي ايران» (كعاصكا)‌ منتشر مي‌شد. مترجم كتاب كه مسؤليت انتشار نشريه كاغذي و الكترونيكي «پيام كارفرمايان» را نيز بر عهده‌ داشت، اميدوار بود مفاد كتاب، كه از طريق ايميل به دست بيش از 100هزار عضو خبرنامه الكترونيكي پيام كارفرمايان مي‌رسيد، به دست مسؤلان تشكل‌هاي كارفرمايي و كارگري سراسر ايران هم برسد. در تمام آن سال‌ها، مهندس محمد عطارديان كه به تناوب، مسؤليت رياست هيأت مديره و دبيركلي كعاصا را بر عهده داشت، از هيچ كمكي به ترويج دستورنامه رابرت در ميان مسؤلان انجمن‌ها و سازمان‌هاي مختلف دريغ نورزيد.

نخستين كارگاه هم‌ انديشي عرف پارلماني كه به همت و با شركت ده نفر از شخصيت‌هاي ملي از ارديبهشت ماه 1391 شروع شد، با ميزباني مهندس عطارديان در دبيرخانه انجمن شركت‌هاي ساختماني تهران برگزار مي‌شد. مهندس عطارديان تا وقتي كه به توصيه اكيد پزشكان معالج خود مجبور شد از فعاليت‌هاي اجتماعي و انجمني عظيم خود كم كند، در تمام مدتي كه - به رغم بيماري - در نشست‌هاي كارگاه‌هاي هم انديشي عرف پارلماني شركت مي‌كرد يك بار غيبت و حتي يك بار تأخير نيز نداشت (هرچند به دليل حضور الزامي در شوراي عالي اشتغال مجبور شد در نخستين جلسه غيبت كند و با صدرو بيانيه‌اي [4] به مهمانان خود خوشامد بگويد).

هنگامي كه كتاب براي چاپ آماده مي‌شد، مهندس عطارديان نخستين و تنها فردي بود كه به هزنيه شخصي خود صد نسخه از كتاب دستورنامه رابرت را پيش خريد كرد تا بعد از نشر به انجمن‌هاي مختلف هديه دهد، و هميشه نيز پيگير انتشار هرچه سريعتر اين كتاب بوده است؛ هرچند به دلايل فني و نيروي انساني انتشار كتاب به تأخير افتاده است. با اين همه، مربي كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت (كادرها)هميشه آروز داشت فرصتي فراهم شود تا اين قواعد را به اعضاي محترم هيأت مديره كعاصكا معرفي كند و در صورت تشخيص ضرورت، آن‌ها را به هيأت مديره‌هاي تشكل‌هاي كارفرمايي و كارگري آموزش دهد. اما پاسخ مهندس عطارديان اين بود: صبر كنيد!

از يك سال پيش كه اعضاي هيأت مديره جديد كعاصكا انتخاب شدند، اميد به اينكه فضا براي معرفي دستورنامه رابرت به اعضاي محترم هيأت مديره فراهم شود، افزايش يافت. حدود دو ماه پيش بود كه به توصيه آقاي مهندس عطارديان، دو نسخه از ترجمه كتاب دستورنامه رابرت صحافي و به ايشان تحويل شد تا به اعضاي محترم هيأت مديره معرفي شود. و سرانجام، ظهر روز دوشنبه 12 مرداد ماه 1394 بود كه به مربي كادرها فرصت داده شد تا به صورت خلاصه، كتاب دستورنامه رابرت را به اعضاي محترم هيأت مديره و كارشناسان و مشاوران كعاصكا - كه در يك ضيافت كاري گردهم آمده بودند معرفي كند. گزارش زير خلاصه‌ي نكاتي است كه مترجم كتاب و مربي كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت در آن جلسه مطرح كرده است: