اخبار ساخت جامعه‌های طراز نوین

«گام‌راه‌های ارتقای پروفشن‌گرایی در شبه‌پروفشن‌های ایرانی» در واقع یکی از اسناد انجمن اصلی است که بر اساس قواعد دستورنامه در ایران در دست تأسیس است و یکی از هدف‌های این انجمن هم همین است:‌ ارتقای پروفشن‌گرایی در شبه پروفشن‌های ایرانی. اما اینکه «پروفشن» چیست؟ با «شبه‌پروفشن» چه فرقی دارد و چگونه قرار است این شبه‌پروفش‌ها را به پروفشن ارتقا داد، پرسش‌هایی هستند که نخستین بار در بیانیه مؤسسه اخلاق پزشکی ایرانیان به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت.

گفتنی است که این بیانه، با عنوان بازآفرینی پروفشن‌ها از شبه‌‌پروفشن‌های دولتی، در مراسم سالگرد تأسیس این مؤسسه، که روز اول خرداد ماه ۱۳۸۶ در خانه هنرمندان تهران برگزار شد، معرفی گردید..در چارچوب برنامه‌ای که در همان بیانیه معرفی شده بود، تلاش‌هایی برای تشکیل «شورای ایرانی ترویج اخلاق پروفشنال» صورت گرفت، که به دلایل متعدد و از جمله به دلیل فقدان قواعد رویه‌ای عادلانه و مورد توافق، به نتیجه نرسید. بعد از آشنایی با دستورنامه رابرت است که طرح بازآفرینی پروفشن‌ها به مثابه یک طرح ملی در دستورکار جنبش کادرها قرار می‌گیرد.

نوشته‌ای که در ادامه تقدیم می‌شود، و به طرح بازآفرینی پروفشن‌ها ارتباط دارد، نخستین بار روز سه‌شنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۱ در رسانه اختصاصی «گروه تدارک انجمن اصلی» منتشر شد. اما از انجا که آگاهی از این برنامه برای تمام فعالان اجتماعی که می‌کوشند بر اساس قواعد دستورنامه، جامعه/انجمن‌های طراز نوین تأسیس کنند،‌ می‌تواند مفید باشد،‌ خواندن آن توصیه می‌شود:

آنچه که در ادامه می‌آید، ویرایش اول ترحمۀ پی‌نوشت شماره ۱۰۰ کتاب «تفسیر خط به خط در باره جان ارسطو» است. برای آشنایی بسیار اجمالی با این کتاب،‌ مناسب است فعلا به اینجا مراجعه کنید. اما در توضیح اجمالی اینکه چرا ترجمه غیرکامل این قسمت از این کتاب، که ترجمه کامل آن - در دو جلد و هر حلد در حدود ۳۵۰ صفحه - به زودی به زبان فارسی در تهران منتشر خواهد شد، در این قسمت از وب سایت کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت منتشر می‌شود،‌ به چند نکته می‌توان اشاره کرد.

۱. قرار است انجمنی بر اساس قواعد دستورنامه رابرت برای ترویج ارسطو‌شناسی نوین در ایران راه‌اندازی شود. به دلایلی که تشریح آن‌ها خارج از حوصله این نوشته مختصر است، نخستین کتابی که در این انجمن گروه خوانی شده و مورد بررسی قرار خواهد گرفت، همین کتاب «تفسیر خط به خط در باره جان ارسطو» خواهد بود.

۲. با این همه، آن دسته از علاقمندان به دستورنامه رابرت که متقاعد شوند برای درک بهتر علم و فلسفه حقوق پارلمانی لازم است با فلسفه - به طور کلی- و با فلسفه حقوق- به طور خاص - آشنا شوند، در آن صورت نیاز خواهند داشت برای آشنایی درست و عمیق با فلسفه، بیش و پیش از هر فلیسوف دیگری با نظرات ارسطو آشنا شوند.

۳. ارسطوشناسی در جهان اسلام و از جمله در ایران سابقه‌ای طولانی دارد و امواج وسیع ترجمه آثار متفکران یونان باستان در قرون اولیه تمدن اسلامی، شاید نخستین موج غرب‌گرایی باشد که البته بعد‌ها و به دلایل مختلف شکست خورد و سرکوب شد. بعد از قرائت دقیق کتاب «تفسیر خط به خط در باره جان ارسطو»، ممکن است این سؤال به اذهان کنجکاو خطور کند که نکند درک نادرست نظرات پیچیده‌ی ارسطو سبب شد تفکر فلسفی در ایران و اسلام هم دچار همان مشکلی شده باشد که اتین ژیلسون در کتاب خود با عنوان «وحدت تجربه فلسفی» به خوبی آن را در طول تاریخ تفکر فلسفی نشان داده است؟

این کتاب، که با عنوان تردید برانگیز «نقد تفکر فلسفی غرب» به فارسی ترجمه و منتشر شده، نشان می‌دهد که چطور فلیسوفان بزرگی که دستگاه‌های فلسفی بزرگی هم ساختند، خطای یگانه‌ای را مرتکب شدند که سرانجام به فروپاشی دستگاه فلسفی آنان منجر شد و پیامد آن عرفان‌گرایی از یک سو و شک‌گرایی از سوی دیگر بوده است. آیا همین اتفاق در تاریخ تفکر فلسفی در ایران رخ نداده است؟

واقعیت این است که کتاب اتین ژیلسون کتاب بسیار ارزشمند و شریفی است. اما کسانی که «تفسیر خط به خط در باره جان ارسطو را خوب بخوانند و خوب آن را بفهمند،‌ تازه درخواهند یافت که ژیلسون چه می‌گفته است و چرا فلاسفه بزرگ خطاهایی چنین بزرگ مرتکب شدند؟

۴. یک ضر‌ب‌المثل رایج می‌گوید: در کلاس فلسفه، سال اول، استاد می‌فهمد چه می‌گوید، شاگرد هم می‌فهمد. سال دوم استاد می‌فهمد،‌ اما شاگرد دیگر چیزی نمی‌فهمد. اما سال سوم نه استاد و نه شاگرد، هیچ کدام نمی‌فهمند چه می‌گویند! مطمئن باشید اگر ذهنتان آن اندازه تربیت شده باشد که کتاب «تفسیر خط به خط در باره حان ارسطو» را خوب بخوانید، در آن صورت،‌ قادر خواهید شد لذت تأمل فلسفی را به معنای حقیقی کلمه درک کنید.

با این توضیحات اجمالی است که به پی‌نوشت شماره ۱۰۰ کتاب «تفسیر خط به خط در باره حان ارسطو» می‌پردازیم:

این کتاب در دو بخش متمایز تدوین شده است. مخاطبان متن اصلی، علاقمندان به فلسفه و به ارسطو هستند. اما مخاطبان پی‌نوشت‌های کتاب را، ارسطوشناسان حرفه‌ای تشکیل می‌دهند. این کتاب ۱۵۰ پی‌نوشت دارد که ویرایش نخست ترجمه پی‌نوشت شماره ۱۰۰ در ادامه تقدیم می‌شود.

در این پی‌نوشت، نظرات ارسطو در مورد «تصور» با نظرات فلسفه مدرن در مورد «تصور» مقایسه شده است و همین مقایسه تا حدودی می‌تواند تفکر فلسفی ارسطو را توضیح دهد.

و آخرین نکته اینکه خوانندگان گرامی باید توجه داشته باشند که چه بسا درک نظراتی که در همین پی‌نوشت در مورد تئوری‌های ارسطو در باره بسیاری از مفاهیم کلیدی فلسفی مطرح شده است،‌ مستلزم قرائت دقیق متن کامل این کتاب باشد. بنا بر این توقع نداشته باشند که تمام مطالب این پی‌نوشت را به صورت کامل درک کنند. اما اگر مرور نوشته‌ای که در ادامه می‌آید، مخاطبان گرامی را تشویق کند که قرائت این کتاب را جدی بگیرند، مراد از این تلاش‌ها حاصل شده است. و اما متن پی‌نوشت شماره ۱۰۰:

مطلبی که در ادامه می‌آید، نخستین بار در رسانه مجازی و اختصاصی «تدارک انجمن اصلی» منتشر شده است و به این دلیل که نکات مطرح شده در آن می‌تواند برای تمام فعالان اجتماعی که به صورت حرفه‌ای انواع جامعه/انجمن/سازمان/شرکت را تأسیس و رهبری می‌کنند مفید باشد، در اینجا نیز منتشر می‌شود:

«حقوق پارلمانی» که به مثابه شاخه‌‌ای از علم و فلسفه حقوق به تبیین حقوق متوازن اکثریت، اقلیت، افراد، و کل اعضای یک جامعه، بر اساس حق رأی برابر اعضا می‌پردازد‌، مثل هر معرفت علمی دیگری مبتنی بر علم برهان است. اما علم برهان چیست و آموزش آن چرا برای اداره مجامع تصمیم‌گیری بر اساس قانون عام پارلمانی لازم است؟ و انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی (نماپ) برای آموزش علم برهان در حقوق پارلمانی چه برنامه‌ای دارد؟ نوشته‌ای که در ادامه می‌آید،‌و پیشتر در گروه واتساپی «تدارک انجمن اصلی» منتشر شده است، اجمالاُ به این مسائل می‌پردازد. با هم آن را مرور کنیم:

مطالبی که در ادامه می‌آید، قبلاً در گروه واتساپی «تدارک انجمن اصلی» که نقش «رسانه» داخلی انجمن اصلی را ایفا می‌کند، منتشر شده است و از آنجا که نکات مطرح شده در آن می‌تواند برای تمام کنشگران اجتماعی مفید باشد، بازنشر می‌شود.

خاطر نشان می‌کند انجمن اصلی قرار است به مثابه کنوانسیون انجمن‌های اختصاصی اصلی عمل کند که همه، بر اساس قانون عام پارلمانی (به روایت دستورنامه رابرت) تأسیس می‌شوند و هدفشان رفع آن دسته از مشکلات ساختاری در قلمروهای گوناگون است که گمان می‌رود ناشی از فقدان آشنایی با قانون عام پارلمانی هستند و راه رفع آن‌ها نیز کمک به تمرین برای ساخت جوامعی بر اساس همین قانون است.

گفتنی است که گروه اندیشه هم بر اساس قواعد دستورنامه رابرت اداره می‌شود و در حال حاضر، هدفش را تأمل در مفهوم توسعه و کمک به روند توسعه در کشور تعریف کرده است.

قرار است گروه اندیشه، سند «منشور توسعه» را تدوین و تصویب کند و - چه بسا آن را در اختیار افکار عمومی قرار دهد. گزارشی که در ادامه می‌آید به همین سند پرداخته است. با هم می‌خوانیم:

نوشته‌ای که در ادامه تقدیم می‌شود، نخستین بار روز چهارشنبه ۴ اسفند ۱۴۰۰ در رسانه داخلی گروه حامیان تدارک تأسیس انجمن اصلی منتشر شد.در مقدمه این نوشته به تاریخچه‌ی انجمن قانون اساسی اشاره شده و در نتیجه از تکرار همان مطالب خود داری می‌شود. به علاوه، در این نوشته‌ هدف‌ها و چرایی تأسیس انجمن قانون اساسی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. فقط ذکر این نکته در اینجا شاید لازم باشد که اگر احیاناً علاقمند بودید برای فراگیری قواعد عقلی و عادلانه ساخت انواع جوامع بر اساس حق رأی برابر اعضا اقدام کنید، ازطریق همین وب سایت با دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت تماس بگیرید. و اما اصل مطلب:

در صد و ششمین نشست هفتگی انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی (نماپ) که عصر روز دوشنبه ۲ اسفند ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد،‌ منشأ برابری حقوقی شهروندان مورد بررسی قرار گرفت. آنچه که در ادامه می‌آید گزارشی از آن نشست است که ویرایش اول آن در رسانه واتساپی «گروه حامیان تدارک انجمن اصلی» منتشر شده است.

خاطر نشان می‌کند گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، دوازده نفر از شخصیت‌های ملی هستند که با حضور آنان نخستین کارگاه آموزش دستورنامه رابرت روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ در سندیکای شرکت‌های ساختمانی تهران برگزار شد. از آن تاریخ به بعد،‌ اعضای این گروه از هیچ کمکی برای ترویج قواعد دستورنامه رابرت در ایران دریغ نورزیدند و اکنون نیز به عنوان گروه حامیان تأسیس نخستین انجمن ایرانی در تدارک تأسیس انجمنی هستند که قرار است طبق قواعد دستورنامه رابرت در ایران تأسیس شود و هدف آن نیز ترویج همین قواعد در میان علاقمندان خواهد بود.

در چارچوب انجمن اصلی، تعدادی انجمن ااصلی اختصاصی نیز در دست تأسیس است که به صورت اختصاصی روی قلمروها و حوزه‌های خاصی تمرکز دارند. رسانه واتساپی «تدارک انجمن اصلی» اخبار و گزارش فعالیت‌های این انجمن‌ها را منتشر می‌کند. نوشته‌ای که در ادامه می‌آید بتدا در همین رسانه منتشر شده است:

ادامه مطلب مربوط به معرفی وب سایت:

• دفتر كادرها براي آموزش قواعد پيش‌گزيده ‌ي اداره‌ي انواع مجامع تصميم‌گيري و سازمان‌هاي دموكراتيك تأسيس شده است كه براي نخستين بار در كتابي با عنوان ‍رابرت‌‌ز روولز آو اوردر (دستورنامه رابرت) گردآوري و منتشر شد.

• كتاب دستورنامه رابرت كه نخستين ويرايش آن در سال ۱۸۷۶ در ايالات متحد آمريكا انتشار يافت و برگردان فارسي ويرايش يازدهم آن به زودي در تهران منتشر مي‌شود، قواعد و رويه‌هاي قانون عرفي پارلمان را، با حذف بخش‌هايي از آن كه در خارج از مجامع قانون‌گذاري كاربرد ندارد، تدوين، تشريح و بر مبناي اصول بنيادين قانون پارلمان تبين كرده است. براي قانون عرفي پارلمان سه تعريف ارايه شده است:
   قواعد بازي دموكراسي
   قواعد حاكم بر رويه‌هايي كه از طريق آن‌ها قوانين مدني و جزايي تدوين و تصويب مي‌شوند
   قواعد و آدابي كه بر مجامع و سازمان‌هاي ‌مشورتي و تصميم‌گيري ناظر و حاکم هستند.

آقایان دانیال اعلمی، سامان عصرپوران و سهیل فاضلی، سه نفر از اعضای انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی، عصر روز شنبه ۱۱ اسفند ماه ۱۳۹۷، و در دوره جدید فعالیت‌های این انجمن، در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) نشستی برگزار کردند و تصمیم گرفتند دو کتاب «نخستین دموکراسی» و «محاکمه سقراط» را به صورت گروهی مورد بررسی قرار داده و حاصل تحقیقات خودشان را به صورت یک بیانیه مشترک منتشر کنند.

خاطر نشان می‌شود انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی به این دلیل تأسیس شده است که مؤسسان آن اعتقاد دارند آشنایی با قانون عرفی پارلمانی، دستگاه مفهومی‌‌ جامعی در اختیار آنان قرار می‌دهد که می‌توانند سطوح عمیق‌تری از عوامل بروز بحران‌های اجتماعی را درک کنند و در عین حال می‌توانند راه حل‌های مناسب‌تری برای حل این دسته از مشکلات اجتماعی ارایه دهند و خودشان نیز برای تحقق این راه حل‌ها آستین همت بالا بزنند. براساس همین مفروضات آنان باور دارند که لازم است گفتمان جامع جایگزینی بر اساس همان دستگاه مفهومی خلق شود و در عرصه نظر و میدان عمل به ترویج آن همت گمارند.

آشنایی عمیق با نظام جامع و کامل قانون عرفی پارلمان و تسلط به زبان انگلیسی و پایبندی به دستور شرف انجمن، از جمله پیش‌شرط‌های عضویت در این انجمن است.

در پی آشنایی با زبان تصمیم‌گیری گروهی و درونی‌سازی دستگاه مفهومی قانون عرفی پارلمانی - که در کتاب دستورنامه رابرت تشریح شده است - امکان شهود و درک بحران اجتماعی فراگیر در جوامع آشوبی/استبدادی فراهم می‌شود. در نتیجه، آن دسته از اذهان توسعه‌ یافته‌ای که به این دستگاه مفهومی مجهز شوند قادر خواهند شد برای مشکلات ناشی از این بحران در سازمان‌های مختلف،‌ برنامه‌های درمانی اختصاصی تدوین کنند و به اجرا بگذارند. از متخصصانی که در این عرصه به درجه اجتهاد برسند و پروفشنال بشوند، انتظار می‌رود که مشاهدات و تجربه‌های خودشان را به روش علمی تدوین و مکتوب کنند و در اختیار آکادمی، جامعه و افکار عمومی قرار دهند.

آنچه که آمد یک تعریف‌ پیشنهادی برای اصطلاح «نویسنده پارلمانی» بود که در آخرین جلسه هسته اولیه تأسیس انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی (انجمن نماپ) - که روز چهارشنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۵ در دفتر کادرها برگزار شد - مورد بررسی قرار گرفت.

با استناد به این تعریف می‌توان گفت «انجمن نماپ»، در واقع، باید سازمانی شود که ادبیات و گفتمان مورد نیاز جوامع برای گذار از دوران آشوب/استبداد به جوامع مبتنی بر قانون - به معنای اعمال اراده اکثریت در چارچوب قانون عرفی پارلمانی - را فراهم آورد.

اما چنین سازمانی چه شکل و شمایلی خواهد یافت؟ معماری، ساختار و کارکرد آن چگونه خواهد بود؟ و برای ساختن چنان سازمانی چه کسانی چه باید بکنند؟

این‌ها، چکیده‌ی مطالبی است که در جلسه دیروز هسته اولیه انجمن در دست تأسیس نماپ مطرح شد. گزارش مشروح این نشست در ادامه تقدیم علاقمندان می‌شود: