اخبار ساخت جامعه‌های طراز نوین

در این بخش اخبار و گزارش‌ فعالیت‌های جامعه/انجمن/سازمان‌هایی ارایه می‌شود که بر اساس قواعد دستورنامه رابرت تأسیس شده و اداره می‌شوند.

حدود پانزده سال پیش که فعالیت دفتر کادرها برای آموزش دستورنامه رابرت شروع شد، هرگز تصور نمی‌شد که مسؤلیت ساخت جامعه‌های مدرن بر اساس حقوق پارلمانی نیز برعهده‌ی دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت بیافتد. به این دلیل ساده که از مشروطه به این طرف که ساخت جامعه مدرن بر اساس قانون اساسی/اساسنامه رواج یافته است، هزاران هزار جامعه مدرن در قالب انواع شرکت‌ها، سازمان‌ها، احزاب و انجمن‌ها در کشور تأسیس شده است که همه آن‌ها از روی مدلهای خارجی کپی‌سازی شده است. اما ساخت جامعه با ساخت محصولات صنعتی تفاوت ماهوی دارد.

وقتی افراد یک جامعه طبیعی دور هم جمع می‌شوند تا بر اساس توافق خودشان (یعنی بر اساس: قرارداد اجتماعی، یا اساسنامه/قانون اساسی) به جامعه/انجمن/سازمان خودشان ساختار بدهند، این ساختار، خواه ناخواه، برآمده از رفتار متقابل این افراد خواهد بود که فرهنگ همان جامعه به آن شکل می‌دهد. به همین خاطر، به رغم تأسیس هزاران هزار جامعه به ظاهر مدرن طی سده‌ی اخیر در ایران، بدون استثنا تمام این جوامع بر اساس همان فرهنگ هیأتی عمل می‌کنند که در درون فرهنگ جامعه جریان دارد. بدیهی است،‌ تا وقتی این جوامع کوچک باشند و کارهای پیش پا افتاده انجام می‌دهند، فرهنگ هیأتی جواب می‌دهد. اما به محض این که قرار است این جوامع به اصطلاح مدرن کارهای بزرگ، پیچیده و بلند مدت انجام دهند، مثلا، کشور را اداره کنند، ناکارآمدی و فشل بودن آنان آشکار می‌شود و البته، این ناکارآمدی را با درآمدهای نابشی از فروش نفت جبران می‌کنند.

دفتر کادرها در ابتدا با خوش خیالی تصور می‌کرد که تمام این جوامع به اصطلاح مدرن، از مهارت ساخت جامعه بر اساس علم حقوق پارلمانی استقبال خواهند کرد و خواهند کوشید تا ساختارهای سازمانی خودشان را بر اساس این علم بازآفرینی کنند. اما تجربه نشان داد، ساختاری قدرتی که در این جامعه‌ها شکل گرفته است، بسیار مقاوم‌تر از آن است که به اصلاحات تن بدهند و چاره‌ای جز ساختن جامعه‌های جدید بر اساس مهارت جدید باقی نمی‌ماند.

در حالیکه ساخت جامعه مثل ساخت یک بنای عظیم، علاوه بر مهارت و دانش مهندسی، به صدها عامل اصلی دیگر هم نیاز دارد، دفتر کادرها که در ابتدا قرار بود فقط دانش و مهارت مهندسی را در اختیار مدیران و مسؤلان جامعه‌های مستقر ارایه دهد، مجبور شد نسبت به ساخت جامعه‌های مدرن نیز اقدام کند. کاری که نه در مسؤلیت دفتر کادرها بود و نه در توانش. اما مجبور شد در این مسیر حرکت کند و البته دستاورها نیز تا اینجا عظیم و قابل توجه بوده است.

در این مرحله جدید، هدف اصلی این است که اعضای انجمن‌هایی در چارچوب انجمن اصلی تأسیس می‌شوند، در جریان عمل با قواعد بازی دموکراسی آشنا شوند، چرا که تجربه‌ها نشان داد،‌ اگر کسی که جلسه را اداره می‌کند بر این قواعد مسلط باشد، و جلسه طبق همین قواعد اداره شود،‌ تمام اعضای حاظر در جلسه، به مرور و به سادگی با این قواعد آشنا می‌شوند،‌ ضمن اینکه تمام حاضران با چشم خود معجره تحول فرهنگی ناشی از رفتار در چارچوب این قواعد را ملاحظه خواهند کرد. . .

تا کنون انجمن‌های متعددی تأسیس شده و این روند ادامه خواهد یافت. تمام این انجمن‌ها یک هدف را دنبال می‌کنند: آشنایی با پراکتیس پارلمانی، آشنایی با علم حقوق پارلمانی، و کسب مهارت ساخت جامعه بر اساس اراده جمعی که البته تک تک اعضای آن طبق قواعد عقلی و عادلانه‌ای رفتار می‌کنند که علم حقوق پارلمانی آن‌ها را تبیین و استدلال کرده است.

در این بخش، اخبار این انجمن‌ها، تا انجا که امکان انتشار همگانی داشته باشند، تقدیم می‌شود: