نخستین عرضه دستورنامه رابرت

نخستین پخش کتاب دستورنامه رابرت، ترجمه ویرایش دهم این کتاب است که در سال ۲۰۰۰ به زبان انگلیسی منتشر شده است، و با مقدمه مهندس محمد عطاردیان، به عنوان دستورنامه پیشنهادی کعاصکا در شمارگان محدود تکثیر شده است تا در اختیار انجمن‌های عضو کعاصکا قرار بگیرد تا به مرور نسبت به محلی سازی این قواعد در کعاصکا اقدام کنند.

در حال حاضر، حدود ۲ هزار انجمن صنفی کارفرمایی در سراسر ایران مجوز فعالیت دارند. این انجمن‌ها در سطح شهرستان و استان، کانون‌های استانی را تشکیل داده‌اند و نماینده‌ی این تشکل‌ها کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران را ایجاد کرده‌اند.

مهندس محمد عطاردیان که یکی از اعضای کلیدی هیأت مؤسس این کانون بوده است و از ابتدا تا امروز در تمام هیأت مدیره‌های کعاصکا به عنوان عضو،‌ رئيس هیأت مدیره یا دبیرکل خدمت کرده است، عملاً بنیان‌گذار کعاصکا محسوب می‌شود.

مهندس عطاردیان در نخستین بند از پیشگفتار خود بر پخش اختصاصی دستورنامه رابرت نوشته است:

از حدود ده سال پیش که آقای داود حسینی سردبیر پیام کارفرمایان - نشریه کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران (کعاصکا) - ترجمه کتاب معروف «رابرتز روولز آو اوردر» را آغاز کرد، هدف این بود که قواعد عقلی/عرفی گردآوری و تشریح شده در این کتاب، به مرور و متناسب با نیازهای انجمن‌های عضو کعاصکا، در اختیار آن‌ها قرار بگیرد. چون این اطمینان وجود دارد که اگر تشکل‌ها، انجمن‌ها و سازمان‌های مختلف ایرانی، بتوانند انواع مجامع تصمیم‌گیری خود را بر اساس این قواعد عقلی/عرفی اداره کنند، به معنا خواهد بود که برای همیشه بر مشکلات رویه‌ای فعالیت‌های گروهی و ناتوانی در حاکمیت قانون خاتمه خواهند داد. چشم‌ انداز این بود - و هست - که با آشنایی تدریجی اعضای هیأت مدیره انجمن‌های کارفرمایی با این قواعد، رویه‌های اصولی و عقلی اداره سازمان‌ها به تدریج در میان سایر تشکل‌ها و سازمان‌ها در سراسر کشور نشست خواهد کرد. به همین خاطر، مطالب ترجمه شده، از همان ابدا در نشریه و بعدها در وب سایت پیام کارفرمایان منتشر شد و در اختیار علاقمندان قرار گرفت. و کم نبودند کسانی که از همان ابتدا به اهمیت تاریخی این قواعد پی بردند و منتظر متن کامل کتاب بودند.

گفتنی است که مترجم دستورنامه نیز در مقدمه‌ی مشروحی که بر توزیع اول دستورنامه رابرت نوشته، توضیح داده است که چطور کارفرمایان بدون نیاز به شرکت در کارگاه‌های آموزشی می‌توانند در جریان عمل، قواعد نسبتاً پیچیده‌ی ناظر بر پراکتیس پارلمانی را فرا بگیرند و این قواعد را به مرور در تشکل‌های متبوع خود محلی سازی کنند و به این ترتیب به ترویج این قواعد در سطح ملی مدد برسانند.

تکثیر تجربه موفق

تجربه توزیع دستورنامه رابرت به عنوان دستورنامه پیشنهادی کعاصکا تا همین جا نشان داده است که تجربه‌ای موفق و منحصر به فرد در محلی‌سازی این قواعد در یک کشور غیرآگلوساکسونی است. به همین دلیل، تلاش‌هایی که برای محلی سازی این قواعد در سایر سازمان‌های ایرانی صورت گرفته، با استقبال نسبی صاحب‌نظران فعال در آن سازمان‌ها مواجه شده است. به عنوان نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آقای مهندس محسن خلیلی غراقی، بنیان‌گذار انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون صنعت ایران، تعدادی از این کتاب را تهیه کرده است و در نظر است که چاپ دیگر این کتاب با مقدمه‌ی ایشان و برای محلی سازی این قواعد در این دو سازمان نیز منتشر شود.

تعدادی از مقامات اتاق بازرگانی ایران نیز نسبت به محلی سازی این قواعد در تشکیلات متبوع خود اظهار علاقه کرده‌اند و مذاکره در این زمینه‌ ادامه دارد.

آقای آرش کیخسروی، یکی از اعضای فعال کانون وکلای ایران که در نخستین کارگاه آموزش دستورنامه رابرت که روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ راه اندازی شد حضور یافت و تا امروز از هیچ کوششی برای ترویج این قواعد دریغ نورزیده است، اظهار علاقه کرده است که این کتاب با مقدمه‌های اختصاصی برای وکلا، قانون‌گذاران و قضات نیز منتشر شود.

نخستین «سپاس» ایران به دستورنامه رابرت

بدینوسیله مراتب تقدیر بیکران خویش را به پاس حضور صادقانه، آموزش و راهنمایی‌های خالصانه و استادانه حضرتعالی به اعضای شورای مشورتی امور دانش‌آموختگان این دانشکده در شناخت قواعد دستورنامه رابرت و طراحی اساسنامه بی‌نظیر انجمن دانش‌آموختگان تقدیم نموده و از درگاه ایزد منان سلامتی و توفیق روز افزون حضرتعالی را خواستارم.

آقای دکتر اسماعیل شفیعی ریاست محترم دانشکده سینما و تأتر دانشگاه هنر نیز اظهار علاقه کرده است که توزیع اختصاصی دیگری با مقدمه آن گروه از استادان دانشگاه‌ها که تا کنون با این قواعد آشنا شده‌اند منتشر شود. در راهنمایی که قرار است مترجم دستورنامه رابرت بر توزیع اختصاصی کتاب بین استادان دانشگاه بنویسید، روش‌های محلی سازی این قواعد در انجمن‌های علمی، پروفشنال، دانشجویی، نیز، روش محلی سازی این قواعد در سناهای دانشگاه‌ها، بوردهای پروفشنال، هیأت‌های علمی، اساسنامه‌های دانشگاه‌ها توضیح داده خواهد شد.

گفتی است که آقای دکتر اسماعیلی، با سعه صدر کم‌ نظیر خود این فرصت استثنایی را در اختیار مربی دستورنامه قرار داد تا به عنوان مشاور، در نشست‌های اجلاس تأسیسی انجمن دانش‌آموختگان دانشکده سینما و تأتر شرکت کند و مسؤلیت اداره آن جلسات طبق دستورنامه رابرت را بر عهده بگیرد. همان تجربه سبب شد که هیأت مؤسس انجمن دانش‌آموختگان دانشکده سینما و تأتر جزو نخستین انجمن‌های ایران باشد که دستورنامه رابرت را به عنوان مرحع پارلمانی خود انتخاب کرده‌اند.

تا کنون تعداد قابل توجهی از دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف با دستورنامه رابرت آشنا شده‌اند. بعضی از همین دانشجویان در حال نوشتن مقدمه‌ای هستند تا طی آن، تجربه‌های خودشان از آشنایی با این قواعد را برای سایر دانشجویان توضیح دهند. امید می‌رود در آینده‌ای نه چندان دور، توزیع اختصاصی دستورنامه رابرت برای دانشجویان نیز منتشر شود. مترجم کتاب و مربی دستورنامه رابرت در نظر دارد تا با نوشتن مقدمه‌ای اختصاصی برای دانشجویان توضیح دهد که چطور تمام دانشجویان در تمام فعالیت‌های اجتماعی خود به این قواعد نیاز دارند:‌ از اداره انجمن‌های دانشجویی، تا راه‌اندازی و ادراه سناهای دانشجویی، تا تشکیل شرکت‌های تجاری تولیدی.

دکتر اسماعیل شفیعی در حال امضای اساسنامه «بی‌نظیر»

انجمن معتادان گمنام که گفته می‌شود در حال حاضر ۴۶۰ هزار عضو دارد و در سراسر ایران فعال است، نخستین انجمن ایرانی است که دستورنامه رابرت را، حتی پیش از آنکه این کتاب در ایران شناخته شود، به عنوان مرجع پارلمانی خود انتخاب کرده بوده است. به این دلیل، که این انجمن در ایالات متحد آمریکا و در فرهنگ انگلوساکسونی تأسیس شده است و شاخه‌های آن در سراسر جهان نیز از همین کتاب به عنوان مرجع پارلمانی استفاده می‌کنند.

با انتشار ترجمه فارسی دستورنامه رابرت این امکان در اختیار اعضای علاقمند انجمن معتادان گمنام قرار می‌گیرد که بتوانند بسیاری از مسائل رویه‌ای خود را با مراجعه به این مرجع جامع و کامل حل و فصل کنند.

گفتنی است تا کنون تعدادی از اعضای انجمن معتادان گمنام با شرکت در کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت با این قواعد آشنا شده‌اند. گفتگوهایی در جریان است تا مربی دستورنامه رابرت در مقدمه‌ای اختصاصی که برای توزیع این کتاب بین اعضای انجمن معتادان گمنام خواهد نوشت، روش‌های محلی‌سازی این قواعد در این انجمن را نیز برای اعضای علاقمند این انجمن توضیح دهد.

شوراها و شورایاری‌ها

در سال ۱۳۹۱ دبیر وقت ستاد اجرایی شورایاری‌ها، ۴۰۰ نسخه از کتاب دستورنامه رابرت را برای توزیع در میان شورایاری‌های تهران پیش خرید کرد. به دلیل تحولات مدیریتی، این قرارداد تا امروز اجرایی نشده است. اما، خوشبختانه، این روزها، گفتگوهایی در جریان است که توزیع اختصاصی این کتاب برای شوراها و شورایاری‌ها، همراه با مقدمه‌ای به قلم آقای مسجدجامعی عضو محترم شورای شهر تهران و رئیس کمیسیون شورایاری‌ها، در ۱۵۰۰ جلد منتشر شود. قرار است مربی دستور نامه رابرت، در مقدمه‌ای اختصاصی که بر این توزیع خواهد نوشت، روش‌های پیشنهادی خود برای محلی سازی تدریجی این قواعد در شوراها و شورایاری‌های را تشریح کند.

دستورنامه برای معلمان

معلمان یکی دیگر از گروه‌های اجتماعی هستند که سریع‌تر از سایر گروه‌ها به اهمیت و ضرورت آموزش و ترویج قواعد قانون عرفی پارلمان (که در دستورنامه رابرت تشریح شده) پی بردند. سرکار خانم طاهره نقی‌ئی نخستین معلم ایرانی است که در یک صحنه تاریخی و فراموش نشدنی برای نخستین بار با این کتاب آشنا شد. به همت وی بود که سایر معلمان، به ویژه اعضای سازمان معلمان ایران و بعضی از اعضای کانون صنفی معلمان و سایر تشکل‌های معلمان با این کتاب آشنا شدند. در حال حاضر نیز، به همت خانم نقی‌ئی و آقای علیرضا هاشمی دبیرکل سازمان معلمان ایران و تعداد دیگری از معلمانی که با این قواعد آشنا شده‌اند، سازمانی به منظور آموزش و ترویج این قواعد در دبیرستان‌ها، مدارس و مهد‌ کودک‌ها در دست راه‌ اندازی است. همچنین قرار است کتاب دستورنامه رابرت با مقدمه‌ای اختصاصی برای معلمان کشور نیز توزیع شود. در آن مقدمه، اهمیت این کتاب و ضرورت ترویج و محلی‌سازی تدریجی قواعد مندرج در آن در میان معلمان و از آن طریق، در دبیرستان‌ها و دبستان‌ها تشریح خواهد شد.

ویرایش یازدهم

همزمان با این فعالیت‌ها، ویرایش یازدهم کتاب نیز برای چاپ سراسری و عمومی آماده می‌شود. قرار است تمام مقدماتی که بر چاپ ویرایش دهم کتاب نوشته خواهد شد در انتهای کتاب گنجانده شود و مربی دستورنامه در مقدمه‌ای عمومی برای نشر یازدهم،‌ به تشریح گفتمان جامع جایگزینی خواهد پرداخت که بر اساس دستگاه‌ مفهومی قانون عام پارلمانی در دست پرداخت است. در چارچوب همان گفتمان است که مشکلات بحرانی‌ شده امروز جامعه ایران تحلیل خواهد شد و روش‌های حل این مشکلات که بر آمده از همان گفتمان است تشریح می‌شود. به امید آن روز.

در پایان از علاقمندانی که مایل به تهیه نسخه چاپی ویرایش دهم کتاب هستند توصیه می‌شود با دفتر کادرها تماس بگیرند.