كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت (كادرها)
- دفتر كادرها براي آموزش قواعد پيش‌گزيده ي اداره‌ي انواع مجامع تصميم‌گيري و سازمان‌هاي دموكراتيك تأسيس شده است كه در كتابي با عنوان رابرتز روولز آو اوردر (دستورنامه رابرت) گردآوري و منتشر شده است.
- كتاب دستورنامه رابرت كه نخستين ويرايش آن در سال ۱۸۷۶ در ايالات متحد آمريكا انتشار يافت و برگردان فارسي ويرايش دهم (سال ۲۰۰۰) آن در دسترس علاقمندان قرار دارد و دوازدهمین ویرایش آن نیز در سال ۲۰۲۰ در آمریکا منتشر شد، قواعد و رويههاي قانون عرفي پارلمان را، با حذف بخش‌هايي از آن كه در خارج از مجامع قانون‌گذاري كاربرد ندارد، تدوين، تشريح و بر مبناي اصول بنيادين قانون پارلمان تبين كرده است. براي قانون عرفي پارلمان سه تعريف ارايه شده است:
قواعد بازي دموكراسي
قواعد حاكم بر رويه‌هايي كه از طريق آن‌ها قوانين مدني و جزايي تدوين و تصويب مي‌شوند
قواعد و آدابي كه بر مجامع و سازمان‌هاي مشورتي و تصميم‌گيري ناظر و حاکم هستند.
- اگر مایلید از نحوه‌ی سازماندهی به مطالب این وب‌سایت، سر در بیاورید، ادامه این مطلب را اینجا بخوانید!
ثبت است در جریده عالم دوامتان
دفتر «کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت» (دفتر کادرها) از نخستین روز فعالیت خود در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۸۶ به این اصل متعهد شد که ترویج این قواعد در ایران باید حتماُ خارج از قلمرو دولت و بدون اتکا به رانت‌های فسادآور و فقط با حمایت مردمی که به ترویج این قواعد باور دارند فعالیت خود را ادامه دهد.
البته، تجربه‌های دفتر کادرها نشان داده است که دستگاه‌های دولتی بسیار فشل‌تر از آن هستند که بتوانند حتی از ارایه خدمات رایگان دفتر کادرها نیز بهره ببرند.
طی ۱۳ سال گذشته که دفتر کادرها، از طریق آزمون و خطا و در جریان برگزاری انواع کارگاههای آموزشی می‌کوشید تا بهترین روش‌های ترویج این قواعد را در فرهنگ ایران خلق کند، بسیاری از فعالان سیاسی اجتماعی، با صرف وقت و حضور خود در این کارگاه‌ها، امکان چنین تجربه‌هایی را فراهم آوردند. دفتر کادرها وظیفه خود می‌داند از تمام این فعالان اجتماعی که بخشی از عمر عزیز خود را صرف تجربه این جهش فرهنگی کردند، قدردانی کند.
خوشبختانه، «جهش فرهنگی» به مرور از حرکت زیرخاکی خود سربیرون می‌آورد و می‌رود تا در سطح ملی شاخ و برگ بگستراند.
در چنین شرایطی است که تجهیز دفتر کادرها به نیروهای کارآمد به یک امر حیاتی تبدیل می‌شود و برای تحقق این هدف، فعالان اجتماعی، علاوه بر اهدا وقت عزیز خود، لازم است از نظر مالی نیز ـ هر اندازه که می‌توانند ـ کمک کنند.
این صفحه الکترونیکی، ساعت ۵ بامداد امروز، چهارشنبه، ۲۶ فروردین ماه سال ۱۴۰۴ راه‌اندازی می‌شود تا نام کسانی را که به دفتر کادرها کمک مالی می‌کنند، در جریده عالم برای همیشه ثبت کند.
نام این افراد، در صورتی که موافقت کنند، در اسناد «چهش فرهنگی» و دفتر کادرها برای همیشه باقی خواهد ماند.
به تمام فعالان اجتماعی سیاسی که دغدغه ترویج حاکمیت مردم در چارچوب قانون عام دموکراسی را دارند، یادآوری می‌شود که کمک آنان، هرچقدر که ناچیز باشد، وقتی جمع شود دریا خواهد شد.
در ادامه نام و مشخصات کسانی که به دفتر کادرها به صورت ماهانه، کمک مالی می‌کنند، ذکر می‌شود. این فهرست با افزوده شدن نام هر بک از چراغ افروزان، ویرایش خواهد شد.
دفتر کادرها:
۰۲۱-۸۸۹۱۱۰۱۷
فهرست مطالب كتاب "دستورنامه رابرت"
ويرايش دهم كتاب رابرتز رولز آو اوردر [2] (دستورنامه رابرت) كه در سال ۲۰۰۰ و در ۸۰۰ صفحه در ايالات متحد آمريكا منتشر شده است، تمام قواعد و رويههاي پيش‌گزيده‌ي اداره‌ي انواع مجامع تصميم‌گيري و سازمان‌ها و انحمن‌هاي دموكراتيك را به صورت جامع و كامل تشريح كرده است. ريشه‌ي اين قواعد، به دولت‌‌شهر‌هاي يونان باستان مي‌رسد. سنت‌هاي دموكراسي يونان به روم منتقل شد و برخي از آن‌ها در دوران چهار صد ساله‌ي حكومت امپراتوري رم بر بريتانيا، با سنت‌هاي قبيله‌اي آنگلوساكسون‌ها در آميخت. اما بخش اصلي قانون عرفي پارلماني طي حدود هشتصد سال در پارلمان‌هاي انگلستان ساخته و پرداخته شد و از آنجا به مهاجر نشين‌هاي قاره‌ي جديد انتقال يافت.
به دليل حضور مهاجر نشينان غيرانگليسي تبار در ايالات متحد آمريكا و شكل‌گيري سنت‌هاي متفاوت پارلماني در ايالات مختلف آن كشور، مكتوب كردن و نشر اين قواعد در آمريكا ضرورت پيدا كرد. توماس جفرسو نخستين رئيس مجلس سنا و معاون رئيس جمهور ايالات متحد آمريكا نخستين نگارش اين قواعد را با عنوان راهنمای پراکتیس پارلمانی برای استفاده در سنای ایالات متحده براي استفاده در مجلس سناي آمريكا مكتوب كرد. بعدها، هنري مارتين رابرت براي نخستين بار روايتي از اين قواعد را براي استفاده در انواع جامعه/انجمن‌ها و مجامع تصميم‌گيري گردآوري و در سال ۱۸۷۶ منتشر ساخت. اين كتاب به همت همسر، عروس، پسر و نوه‌ي هنري مارتين رابرت به صورت مرتب مورد بازنگري قرار گرفته و ویرایش‌های جدید آن منتشر شده است و به همین خاطر، از سوي بيش از هشتاد درصدانجمن‌ها و سازمان‌هاي دموكراتيك در كشورهاي توسعه‌يافته، به عنوان «مرجع پارلماني» مورد استناد قرار مي‌گيرد و طبق قواعد آن اداره مي‌شوند. براي مطالعه بيشتر در اين زمينه‌ها به پيشگفتار اين كتاب دراينجا مراجعه فرماييد.
ويرايش دهم اين كتاب كه زير نظر هنري مارتين رابرت سوم و با همكاري گروهي از وكلاي پارلماني، تهیه و منتشر شده است، سال‌ها پيش (۱۳۸۵) به فارسي ترجمه شد و از طريق وب‌سايت‌هاي مختلف در اختيار علاقمندان قرار گرفت. قرار است متن کاغذی آن نیز به همت نشر اختران در آینده‌ی نزدیک منتشر شود.
گفتنی است که ویرایش‌های یازدهم و دوازدهم این کتاب نیز منتشر شده است که با ویرایش دهم آن تفاوت‌های بسیار جزئی دارد.
علاقمندان به متن کامل این کتاب می‌توانند با دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) در تهران، با شماره تلفن۸۸۹۱۱۰۱۷ - ۰۲۱ تماس بگیرند. برگزاری انواع کارگاههای آموزشی نحوه‌ی اداره مجامع و جلسات تصمیم‌گیری بر اساس قواعد منطقی و عادلانه‌ای که در این کتاب تشریح شده است، و نیز، ارایه مشاوره در خصوص تدوین انواع اساسنامه‌ها و آئین‌نامه‌های جامعه/انجمن/سازمان‌ها نیز بخشی از خدماتی است که دفتر کادرها ارایه می‌دهد.
لازم به یادآوری است که از سوی مؤسسه رابرتز رولز آو اوردر، خلاصه‌ی ویرایش دهم کتاب دستورنامه، به صورت رسمی تهیه و منتشر شده است. ترجمه فارسی این کتاب خلاصه نیز اینجا دردسترس علاقمدان است.
فهرست مطالب ترجمه غيرنهايي ويرايش دهم دستورنامه رابرت در ادامه تقديم مي‌شود:
تازه ترين مقاله ها
تازه ترين مقاله ها
سومین نشست بنیان‌گذاران نسل اول «انجمن اصلی» در بحبوحه جنگ!
به رغم شرایط ویژه حاکم بر کشور، و به رغم آن که بسیاری از بنیان‌گذاران نسل اول «انجمن اصلی» تهران را ترک کرده بودند، سومین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی، طبق قرار قبلی، ساعت ۵ بعد از ظهر آخرین چهارشنبه خرداد ۱۴۰۴ (۲۸ خرداد) در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) دعوت به دستور شد.
از آنجا که اساسنامه انجمن اصلی هنوز تدوین نشده و به امضای کسانی که مفاد آن را قبول داشته باشند نرسیده است، نشست‌های مجمع مؤسس با حضور هر تعداد از بنیان‌گذاران نسل اول انجمن اصلی نصاب خواهد داشت، والبته، تصمیماتی که در این نشست‌ها اتخاذ می‌شود فقط برای کسانی لازم الاجرا خواهد شد که آن‌ها را قبول داشته باشند.
با عنایت به نکاتی که گفته شد، در ادامه، گزارش سومین نشست بنیان‌گذاران نسل اول انجمن اصلی تقدیم می‌شود. با هم بخوانیم:
۲۶ تیر ۱۴۰۴چه خواهد شد؟
بنیان‌گذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی در پنجاهمین نشست خود که عصر روز پنجشنبه ۸ خرداد ۱۴۰۴ به صورت حضوری/الکترونیکی در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار کردند، این پیشنهاد آقای ناصر نوری‌زاده دبیر انجمن موقت را به تصویب رساندند که مراسم تأسیس انجمن گسترش سواد دموکراسی عصر روز پنجشنبه ۲۶ تیر ماه ۱۴۰۴ در دفتر کادرها برگزار شود و در این مراسم از شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی مورد احترام که از ترویج قواعد دمکراسی در انواع مجامع تصمیم‌گیری حمایت می‌کنند دعوت شود تا به عنوان مهمان در این مراسم حضور یابند. برگزاری چنین مراسمی با حضور چنان شخصیت‌هایی حتماً تعهد بنیان‌گذاران انجمن گتسرش سواد دموکراسی را نسبت به هدف اعلام شده ارتقا خواهد بخشید.
در پنجاهمین نشست بنیان‌گذاران انجمن گسترش سواد دموکرسی، اقداماتی که باید در این فاصله صورت بگیرد نیز مشخص شد.
نوشته‌ای که در ادامه تقدیم می‌شود، ضمن مروراقداماتی که قرار است تا ۲۶ تیر ماه ۱۴۰۴ صورت بگیرد، می‌کوشد توضیح دهد در مراسمی که قرار است روز ۲۶ تیرماه برگزار شود چه خواهد شد؟
توسعه مداوم «انجمن اصلی» چونان «جهش فرهنگی»
آغاز بازآفرینی حزب فرزندان ایران در پرتو علم حقوق پارلمانی
به دعوت آقای جمشید ایرانی دبیرکل حزب «فرزندان ایران» نخستین نشست اعضای هسته بازآفرینی این حزب بعد از ظهر روز دوشنبه ۵ خرداد ماه ۱۴۰۴ در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شد و به این ترتیب، روند بازآفرینی این حزب در پرتو علم حقوق پارلمانی کلید خورد.
اعضای هسته اولیه بازآفرینی حزب فرزندان ایران عبارتند از خانم لعیا جعفری و آقایان طاهر آهنگری، جمشید ایرانی، منصور پروین، رضا جلالی و جوادی.
قرار است اعضای این هسته اولیه، در پرتو علم حقوق پارلمانی و بر اساس قواعد دموکراسی (به روایت دستورنامه رابرت) به خودشان سازمان دهند و نقش تکه نباتی را ایفا کنند که نبات‌سازان در پاتیل شربت داغ آویزان می‌کنند و ملکول‌های شکر محلول در شربت، طبق نظم متبلور شده در تکه نبات، به خودشان سازمان می‌دهند و متبلور می‌شوند. آیا این فقط یک تشبیه شاعرانه است یا یک برنامه عملیاتی واقعی که قرار است حزب فرزندان ایران بر اساس آن بازآفرینی شود و موجودیت یابد؟
نوشته‌ای که در ادامه می‌آید به همین موضوع می‌پردازد. با هم می‌خوانیم:
کنفدراسیون انجمن‌های محلی توسعه پایدار: یک گام به پیش
تأسیس انجمن گسترش سواد دموکراسی؛ چونان یک رویداد فرهنگی
در چهل و نهمین نشست بنیان‌گذاران «انجمن گسترش سواد دموکراسی» که عصر روز پنجشنبه اول خرداد ۱۴۰۴ به صورت حضوری و الکترونیکی در دفتر کادرها برگزار شد، آخرین اصلاحات اساسنامه این انجمن در دست تأسیس آماده شد تا به مجمع مؤسس انجمن تقدیم شود. در آن مجمع، که به زودی فراخوان خواهد شد، متن اساسامه بند به بند مورد بررسی قرار خواهد گرفت و متن اصلاحی با اکثریت آرای حاضران به تصویب خواهد رسید و کسانی که متن مصوب را به عنوان «قرارداد مشارکت» قبول داشته باشند، آن را امضا کرده و طبق مفاد آن، مسئولان نخستین دوره را انتخاب خواهند کرد.
گفتنی است که بر اساس اساسنامه فعلی، فقط اعضای پروفشنال (حرفه‌ای‌گرای) انجمن می‌توانند مسئولیت قبول کنند و فقط آن گروه از اعضای انجمن که در آزمون ۳۰۰ سئوال آموزشی شرکت کرده و موفقیت کسب کرده باشند، اعضای «پروفشنال» محسوب خواهند شد. و منظور از «۳۰۰ سئوال آموزشی» سئوال‌های چند‌گزینه‌ای است که انجمن ملی پارلمانتارین‌های آمریکا بر اساس مطالب عمومی و غیرتخصصی کتاب دستورنامه رابرت تدوین کرده‌اند و کسانی که بخواهند عضو آن انجمن شوند، باید در آزمون ۳۰۰ سئوال شرکت کرده و قبول شوند.
قرار است مراسم تأسیس انجمن گسترش سواد دمکراسی، با دعوت فراگیر از فعالان سیاسی/اجتماعی مورد وثوق مردم، چونان یک روسداد فرهنگی به یاد ماندنی برگزار شود. به این ترتیب، مجمع مؤسس انجمن گسترش سواد دموکراسی از دو بخش متمایز تشکیل خواهد شد. محور مباحث بخش افتتاحیه، تبیین و توجیه ضرروت و اهمیت انجمن گسترش سواد دمکراسی خواهد بود و بخش دوم، در چارچوب قواعد ناظر بر نشست‌های توده‌ای اداره می‌شود و بعد از تصویب اساسنامه، مسئولان انجمن گسترش سواد دموکراسی انتخاب خواهند شد.
پیش‌نویس «برنامه استراتژیک» سازمان حامیان تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا
در نوزدهمین نشست بنیان‌گذاران «سازمان حامیان تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا» (سازمان حامیان) که ساعت ۲۰ روز شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ به صورت الکترونیکی دعوت به دستور شد، پیشنهاد روی میزگذاری تدوین اساسنامه سازمان به تصویب رسید و به جای آن، کمیته‌ای یک نفره مرکب از آقای علی‌اکبر عبدالحسینی منصوب شد تا پیش‌نویس برنامه استراتژیک سازمان در دست تأسیس را تهیه کند و به نشست بعدی ارایه دهد.
قرار است سازمان حامیان حداکثر ۳۰ عضو داشته باشد و نقش رهبری در تربیت و تأمین نیروی اجتماعی لازم جهت تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا در سراسر کشور را ایفا کند.
منظور از انجمن‌های «طراز نوین شهر و روستا»، «جوامع مردم خودقانونگذار» متشکل از تمام اهالی ساکن درسطح محله و روستاست که قرار است، در چارچوب قواعد عقلی دموکراسی (به روایت کتاب دستورنامه رابرت) به خودشان سازمان دهند و در باره تمام امور مشاع محله و روستا تصمیم‌گیری کنند. از اتئلاف داوطلبان همین انجمن‌های محلی است که مجامع قانونگذاری در سطح محله، شهر، استان و کشور تشکیل خواهد شد.
با این حساب می‌توان دریافت که چطور همین انجمن‌های محلی در سطح محله و روستاست که ستون فقرات نظام سیاسی را از پایین به بالا شکل خواهند داد.
انتظار می‌رود سازمان حامیان به زودی و بعد از تأسیس، همراه با سایر انجمن‌های اصلی اختصاصی که تا کنون تأسیس شده‌اند یا در دست تأسیس هستند، کنانون «انجمن‌های اصلی اختصاصی» را تشکیل دهند که وظیفه اصلی‌اش، تأمین رهبری اجرای اصلاحات ساختاری در پرتو علم حقوق پارلمانی است.
به دلیل اهمیت اقدامات سازمان حامیان، متن پیش‌نویس برنامه استراتژیک این سازمان که از سوی آقای علی‌اکبر عبدالحسینی.، دبیر سازمان تهیه شده است، در ادامه تقدیم می‌شود. نیازی به گفتن نیست که این متن در نشست‌های آتی سازمان حامیان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در نتیجه، متن نهایی نیست:
دومین نشست بنیان‌گذاران: تدوین اساسنامه سازمان موقت
قرار است دومین نشست بنیان‌گذاران نسل اول «انجمن اصلی» رأس ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ (دو روز دیگر) در دفتر کادرها دعوت به دستور شود. گفتنی است که «صحن» از ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر آن روز برای استقبال از بنیان‌گذاران آماده خواهد بود و انتظار می‌رود مدعوان محترم دقایقی قبل از ساعت ۵ بعد از ظهر در صحن حضور یافته باشند.
از آنجا که روند تأسیس انجمن اصلی، در واقع، یک روند آموزش و تمرین دسته‌جمعی «قواعد دموکراسی» نیز خواهد بود، از همین رو، اجلاس مجمع مؤسس انجمن اصلی ممکن است به بیش از دو نشست نیاز داشته باشد. در چنین شرایطی تأسیس یک «سازمان موقت» ضروری خواهد شد.
خاطر نشان می‌شود فصل هفده کتاب دستورنامه رابرت (ویرایش دوازده، نشر اختران، ۱۴۰۴) با عنوان: «نشست‌های توده‌ای؛ سازماندهی به یک انجمن دائمی) به همین موضوع پرداخته است و از بنیان‌گذاران انتظار می‌رود این فصل را که درک قواعد آن نسبتاً ساده است، مرور فرمایند. با این همه، نوشته‌ای که در ادامه می‌آید، به برخی نکات مهم د راین زمینه اشاره می‌کند:
فراخوان شرکت در کارگاههای تمرین قواعد دموکراسی
آقای ناصر نوری‌زاده دبیر «انجمن گسترش سواد دموکراسی» با صدور فراخوانی از تمام هموطنان علاقمند به فراگیری و تمرین «قواعد دموکراسی» دعوت کرد تا در نشست‌های علنی مجمع عمومی این انجمن که ساعت ۵ بعد از ظهر روزهای پنجشنبه به صورت علنی در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار می‌شود، شرکت کننند. متن این فراخوان در ادامه همین نوشته تقدیم شده است.
تجربه‌های برگزاری بیش از هزار کارگاه آموزش قواعد موکراسی به فعالان اجتماعی‌سیاسی طی ۱۳ سال گذشته نشان داده است بهترین روش آموزش و تمرین قواعد دموکراسی در کشورهایی که با این قواعد آشنا نیستند، شرکت در مجامعی است که در چارچوب همین قواعد اداره می‌شود و مدیر جلسه می‌تواند ضمن اداره جلسه، قواعد مورد نیاز را برای حاضران توضیح دهد و دلیل عقلی درستی آن‌ها را نیز بر اساس علم حقوق پارلمانی تبیین کند. نشست‌های هفتگی بنیان‌گاران انجمن گسترش سواد دموکراسی تمام این خصوصیات را دارد و بهترین امکان را در اختیار فعالان اجتماعی سیاسی علاقمند قرار می‌دهد که با شرکت در این کارگاه‌ها، به مرور و در جریان بازی دموکراسی،با این قواعد آشنا شوند.
خاطر نشان می‌شود بیانیه آقای ناصر نوری‌زاده در چهل و هفتمین نشست بنیان‌گذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی مورد بررسی قرار گرفت و مفاد آن تأیید شد.
گروه بنیان‌گذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی حدود ۳۰ عضو دارد که نشست‌های آنان با حضور هر تعداد از این اعضا نصاب خواهد داشت.
برای تأسیس «انجمن گسترش سواد دموکراسی» یک سازمان موقت شکل گرفته است که آقای ناصر نوری‌زاده مسئولیت دبیری آن را اخیراَ بر عهده گرفته است.
هدف اعلام شده انجمن گسترش سواد دمکراسی ترویج قواعد دموکراسی در انواع مجامع تصمیم‌گیری و تربیت کارها برای تحقق این هدف است.
ضمن تقدیم سه قطعه عکس از چهل و هفتمین نشست گروهی از بنیان‌گذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی، متن کامل بیانیه آقای ناصرنوری زاده دبیر موقت انجمن گسترش سواد دموکراسی تقدیم می‌شود:
«اختران» منتشر کرد: دستورنامه رابرت؛ ویرایش دوازدهم
همزمان با برگزاری نخستین نشست نسل اول بنیان‌گذاران «انجمن اصلی» که عصر روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شد، نشر «اختران» ترجمه فارسی ویرایش دوازدهم کتاب دستورنامه رابرت را با عنوان فرعی «قواعد اداره انواع مجامع تصمیم‌گیری»، در ۷۰۵ صفحه و با جلد گالینگور منتشر کرد.
هنری مارتین رابرت نخستین ویرایش این کتاب را در سال ۱۸۷۶ در ایالات متحد آمریکا منتشر کرد و به همین خاطر، این کتاب به «دستورنامه رابرت» معروف شد.
بعدها، بازماندگان هنری مارتین رابرت، این کتاب را به صورت پی‌درپی ویرایش کردند و این کتاب، به مرور، از یک کتاب ساده حاوی قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیم‌گیری دموکراتیک، به یک کتاب حقوق تبدیل شد که از منظر علم حقوق پارلمانی، درستی این قواعد را نیز تبیین و استدلال کرده است.
قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیم‌گیری دموکراتیک، طی قرن‌ها و از طریق آزمون و خطا و بدون طرح قبلی، در پارلمان انگلستان ساخته و پرداخته شد و در قرن هفدهم میلادی از طریق مهاجران انگلیسی به قاره جدید انتقال یافت.
مؤلفان متعددی مجموعه این قواعد را در کتاب‌های گوناگون گردآوری و تبیین کرده‌اند،اما دستورنامه رابرت، جامع‌ترین و کامل‌ترین مرجعی است که این قواعد را که قواعد دموکراسی است، گردآوری و تبیین کرده است.
در تدوین دوازدهمین ویرایش کتاب دستورنامه رابرت ۶ متخصص با تخصص‌های مختلف نقش داشته‌اند. در پیشگفتار این مؤلفان، تاریخچه قواعد دموکراسی و نیز تاریخچه کتاب دستورنامه رابرت به صورت مختصر اما جامع تشریح شده است و خوانندگان فارسی‌زبان برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه لازم است به پیشگفتار مؤلفان مراجعه کنند.
آنچه در ادامه می‌آید، به صورت مختصر، تاریخچه ترجمه و انتشار این کتاب را در زبان فارسی روایت می‌کند:
: خبر هاى كلى
: خبر هاى كلى
سايت با اسپيپ درست شده است 3.0.17 + AHUNTSIC
