هرچه سازمان‌های ایرانی بزرگتر و تقسیم‌کار در آن‌‌ها پیچیده‌تر می‌شود، ضرورت ارتقای مهارت‌های تکنیکی برای ثبت و ضبط پراکتیس‌های حقوقی سازمان‌ها نیز ملموس‌تر خواهد شد. همانطور که روزگاری می‌شد امور مالی یک حجره را با حساب سیاق نگه ‌داشت، اما امروز تصور یک بنگاه تجاری بدون نظام پیچده‌ی حسابداری، غیرممکن شده است، رتق و فتق امور حقوقی سازمان‌ها نیز هر روز پیچده‌تر می‌شود و تعداد هرچه بیشتری از مسؤلان انواع سازمان‌ها این نیاز را بیشتر احساس می‌کنند. در چنین شرایطی، دستورنامه رابرت، در سطح مدیریت، می‌تواند راهگشا باشد. هرچند دستورنامه رابرت، به مثابه بخش عمومی قانون عرفی پارلمان، سلسله مدارجی از معنا دارد که، به ترتیب در سپهر‌های مدیریتی، سیاسی، حقوقی، قانونی، اخلاقی و فلسفی مورد بحث قرار می‌گیرد. اما اصول تفسیر آن - که می‌تواند در مورد آئین‌نامه‌ها و سایر قواعد و اسناد مصوب هر سازمان کاربرد داشته‌ باشد - به ویژه‌، برای مدیران سازمان‌ها و در سطح دانش مدیریت، قابل توجه است. به همین دلیل، این قسمت از کتاب که در پایان بخش ۵۶ ویرایش دهم دستورنامه رابرت آمده است، در ادامه و به صورت مستقل، با ذکر نکته‌ای در خصوص «تفسیر»، تقدیم علامندن می‌شود.

برخلاف مکاتبی که خودشان را «فرزند زمان خویشتن» می‌دانند و هر مکلا و معممی از هر شهر و دهی اصول و قواعد آن را تفسیر می‌کند، و فهم شخصی خودش را عین منظور واقعی باری تعالی می‌داند! هر نوع تغییر در قانون پارلمان را یک اصل تغییر ناپذیر دیکته کرده است: روش حفظ حقوق اکثریت،‌ اقلیت، افراد، غائبان و تمام این‌ها با هم و به شکل متوازن (متناسب با وزن آرا). بله. گفتن این جمله بسیار ساده‌ است، اما برای پی بردن به اینکه چنین اصلی چگونه در عمل محقق شده است، باید با حدود هشتصد صفحه قواعد مندرج در دستونامه رابرت آشنا شد که مثل یک نظام ریاضی، مجموعه‌ی منسجمی از قواعد را ارایه داده است که در طول فرایند‌های حقوقی تعیین حق حاکمیت در یک گروه، حقوق متوازن اکثریت، اقلبت، افراد، عائبان و تمام این‌ها را با هم تعیین و تعریف کرده است. و جالب است که کل این فرانید نیز محصول مشترک جوامع عقل‌گرای بشری است و نه محصول خلاقیت نویسندگان این کتاب. در چنین نظامی از قواعد انتزاعی حقوقی، تفسیر به معنایی که در مورد برخی از متون دینی به کار می‌برند نیست. بلکه بیشتر یک فن و تکنیک است که باید آن را فرا گرفت و طبق آن عمل کرد. بعضی از اصول این نوع تفسیر اسناد حقوقی انواع سازمان‌ها در ادامه تقدیم شده است.

برای نکات ویرایشی این متن، لطفاَ مقدمه بخش ۵۶ را مرور فرمایید: ‌

در سندی که وب سایت انجمن ملی پارلمانتارین‌ها (که در ایران فیلتر شده) در سال ۲۰۰۷ منتشر کرده بود، برای قانون پارلمان سه تعریف ارایه شده بود که ترجمه‌ی فارسی آن در مدخل وب سایت کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (کادرها) نقل شده است. اما جستجو برای یافتن آن سند برای ایجاد لینک بین ترجمه فارسی به اصل انگلیسی به نتیجه‌ای نرسید. به این دلیل که انجمن ملی پارلمانتارین‌ها، در سندی دیگر، تعریف تازه‌ای از قانون پارلمان در اینجا ارایه داده است. کدامیک از این دو تعریف بهتر است؟

در حاشیه کارگاه آموزش دستورنامه رابرت که از ساعت ۱۰ تا ۱۳ روز تعطیل سه‌شنبه ۸ دی ماه ۹۴ و سالروز ولادت پیامبر اسلام، در دفتر کادرها در تهران برگزار شد، آقای دانیال اعلمی یکی از اعضای انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی و یکی از مدیران کانال کادرها در تلگرام، که از اشتهارد کرج برای شرکت در این کارگاه به تهران آمده بود، با مربی پارلمانی نشست مشترکی برگزار کردند و به اتفاق تصمیم گرفتند طرحی برای تقدیم به نخستین مجمع انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی برای تصویب تقدیم کنند.

خاطر نشان می‌شود به تقاضای مربی پارلمانی، گروهی از جوانان بسیار با استعداد و علاقمند و خوش‌قریحه که قانون عرفی پارلمان را در دفتر کادرها فرا گرفته‌اند و پویایی‌های پیچیده‌ی آن را درک کرده‌اند و در عین حال به زبان انگلیسی تسلط دارند، انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی را تأسیس کرده‌اند و در حال حاضر آقایان پرهام رضایی دانشجوی شیمی دانشگاه خواجه نصیر به عنوان رئیس موقت و آقای سامان عصرپوران دانشجوی هوا فضای دانشگاه خواجه نصیر به عنوان دبیر موقت و آقای دانیال اعلمی دانشجوی تربیت مدرس به عنوان یکی از اعضای مؤسس این انجمن خدمت می‌کنند و انتظار می‌رود بسیاری از افراد اهل قلمی که در کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت با قانون عرفی پارلمان آشنا شده‌اند به این انجمن ملحق شوند و در بسط و تعمیق گفتمان جامع آلترناتیو - که در چارچوب دستگاه مفهومی قانون عرفی پارلمان به مرور ساخته و پرداخته می‌شود - شرکت کنند.

از آنجا که نکات پیشنهادی برای طرح در مجمع انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانیِ، در واقع پیش‌نیازهای ساخت پروفشن پارلمانی در ایران امروز را تشریح کرده است و در نتیجه برای تمام کادرها اهمیت دارد، گزارشی اجمالی از نکات مطرح شده در نشست مشترک مربی دستورنامه و عضو محترم این انجمن در ادامه تقدیم می‌شود:

اساسنامه و/یا آئین‌نامه یک قرارداد گروهی است که اعضای یک شخصیت حقوقی آن را تدوین و امضا می‌کنند و در اختیار جامعه کل و سایر شخصیت‌های حقوقی قرار می‌دهند و به این ترتیب متعهد می‌شوند که در همه حال طبق مفاد آن عمل خواهند کرد. بدیهی است که، بنا به این تعریف، تعلیق یا نقض هر یک از مفاد آئین‌نامه‌ی هر شخصیت حقوقی از سوی اعضای آن، دروغگویی دسته جمعی، آن هم، به مردم است و لابد، گناه آن به مراتب از دروغگویی در مناسبات فردی باید سنگین‌تر باشد و هست. تدوین و اصلاح مستمر چنین سندی، طبق قانون عرفی پارلمان، به مهارت‌هایی نیاز دارد که در فصل هیجدهم کتاب دستورنامه رابرت - در دو بخش‌ ۵۶ و ۵۷ - مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، ترجمه‌ بخش ۵۶- بعد از ذکر اجمالی چند نکته - تقدیم شده است:

• اساسنامه و/یا آئین‌نامه‌ی یک سازمان محصول آگاهی اعضای آن سازمان به قواعد و رویه‌های عرفی پارلمانی و تعهد اخلاقی و خدشه‌ناپذیر آنان به رعایت «قانون» - به مثابه نظام منسجمی از اصول و قواعد انتزاعی مبتنی بر حقوق افراد جامعه است. چنین درکی از اساسنامه با درک رایج که آن را - احیاناَ - متنی تحمیلی برای قاپیدن رانت از چنگال حکومت نفتی می‌داند از اساس متفاوت است.
• اساسنامه و/یا آئین‌نامه فقط بخش بسیار کوچکی از قواعد و رویه‌های نظام عرفی پارلمانی است که اعضای یک سازمان آن‌ها را آنقدر مهم تلقی می‌کنند که مجموعه‌ی آن‌ها را در یک سند حقوقی مکتوب کرده و متعهد می‌شوند که هیچ یک از مفاد آن را نقض یا تعلیق نکنند. به همین خاطر، سازمان‌ها معمولاَ یک دستورنامه را - که مجموعه قواعد پارلمانی در آن‌ها گردآوری شده است - به عنوان مرجع پارلمانی خود به تصویب می‌رسانند تا هرگاه آئین‌نامه‌‌ی سازمان در مورد آن رویه‌ها ساکت بود، به آن کتاب مراجعه کنند.
• تا کنون کتاب‌های زیادی قواعد و رویه‌های قانون عرفی پارلمان را - که سابقه آن به دولت‌شهرهای یونان باستان می‌رسد - گردآوری و منتشر کرده‌اند. اما معروف‌ترین، جامع‌ترین و کامل‌ترین دستورنامه با نام برند دستورنامه رابرت در سال ۱۸۷۶ در آمریکا منتشر شد و ترجمه‌ای که در ادامه تقدیم می‌شود از ویرایش دهم آن صورت گرفته است که در سال ۲۰۰۰ منتشر شده است. بیش از ۸۰ درصد سازمان‌‌ها و شرکت‌ها در جایی مثل ایالات متحد آمریکا همین مرجع پارلمانی را انتخاب می‌کنند.
• خاطر نشان می‌کند ترجمه‌ی ارایه شده نهایی نیست و به زودی ترجمه ویرایش یازدهم این کتاب - که در سال ۲۰۱۱ منشر شده و به مسائل مستحدثه‌ی پارلمانی در فاصله دو ویرایش پاسخ داده است - در اختیار علاقمندان فارس زبان قرار خواهد گرفت.
• نکته دیگر اینکه ارجاعات درون‌متنی به شماره صفحه‌ها در متن انگلیسی کتاب اشاره دارد و در نتیجه برای مخاطبان این ترجمه غیرقابل استفاده است. شماره‌های یک تا شصت و یک که با رنگ سیاه‌تر آمده است، به شماره بخش‌های کتاب اشاره دارد که متن الکترونیکی آن‌ها در همین وب سایت منتشر شده و یا به زودی منتشر خواهد شد. علاقمندان می‌توانند از فهرست کتاب به آن بخش‌ها مراجعه کنند. برخی ارجاعات درون‌ متنی نیز به (بخش خاکستری آخر کتاب) اشاره دارند که در آن‌بخش جدول خصوصیات توصیفی استاندارد هشتاد و شش پیشنهاد پارلمانی آورده شده است. برای مراجعه به آن جدول اینجا و اینجا را کلیک کنید.
• متن کتاب به مثابه یک متن حقوقی بسیار دقیق، بسیار دیریاب است. اگر حوصله خواندن آن را نیافتید می‌توانید خلاصه‌ی آن را - که برای نوآموزان تهیه شده و مبرم‌ترین و پرمصرف‌ترین قواعد اداره جلسات در آن آمده است - در اینجا ملاحظه فرمایید.
• تا وقتی سکونت‌گاه‌های اجداد ما دهات و قبایل کوچک و پراکنده بود می‌شد به روش هیأتی و ریش سفیدی مسائل را رتق و فتق کرد. اما حالا که گستره‌ی بستر معیشتی جامعه معاصر ایران از مشهد تا تهران و تا تبریز و در دو سوی دامنه‌های البرز یکپارچه می‌شود، آشوب/استبداد ناشی از فقدان یک نظام حقوقی منسجم را باید قبل از فروپاشی کامل جامعه درمان کرد.دستورنامه رابرت، یا ام‌القوانین، در سطح حقوقی، دانش فنی حل این مشکل را ارایه داده است که البته محلی سازی آن از ساختن فرودگاه و سد و راکتور هسته‌ای به مراتب دشوارتر است.

و اما ترجمه بخش ۵۶ کتاب دستورنامه رابرت:

براساس گزارش وب سایت شرکت ملی گاز ایران در حال حاضر ۹ شرکت پالایش گاز در کشور فعالیت دارند و یکی از آن‌ها شرکت پالایش گاز پارسیان است که در جنوبی‌ترین بخش استان فارس و بین دو شهر مُهر و لامرد ساخته شده است و گازهای میدان‌های گازی تابناک، شانول، وراوی و هما را استخراج و فراوری می‌کند و برای مصرف داخلی یا صادرات به بازار ارایه می‌دهد. به ابتکار واحد آموزش شرکت پالایش گاز پارسیان روز‌های سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۴ و ۲۵ آذر ۱۳۹۴ کارگاه دو روزه‌ای برای معرفی قانون پیش‌گزیده‌ی مجامع تصمیم‌گیری به تعدادی از کارشناسان و کارکنان علاقمند و مشتاق این شرکت برگزار شد. آیا می‌توان امیدوار بود که همین تعداد معدود از کارشناسان این شرکت، با همین مقدار آشنایی مقدماتی با قواعد نسبتاَ پیچیده‌ی قانون عرفی پارلمانی بتوانند سایر کارشناسان، مدیران و همکاران خود را نسبت به ضرورت فراگیری این قواعد قانع کنند؟ و در آن صورت، آیا می‌توان امیدوار بود که به مرور مدیران و کارکنان سایر شرکت‌های زیر مجموعه‌ی شرکت ملی گاز و وزارت نفت نیز به اهمیت این قواعد پی ببرند و نسبت به رعایت این قواعد در مجامع و کمیته‌ها و شوراهای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی اهتمام ورزند ؟

تجربه‌ی معرفی قواعد دستورنامه رابرت به شرکت پالایش گاز پارسیان و پیگیری و تحلیل اثرات کوتاه مدت و بلند مدت این تجربه اهمیت تاریخی دارد. به همین دلیل، مربی دستورنامه رابرت وظیفه خود می‌داند گزارش این تجربه تاریخی را ثبت کند و در اختیار علاقمندان قرار دهد. آنچه که در ادامه می‌آید گزارش خبری و مختصر این رویداد تاریخی است. گزارش تفصیلی و تحلیلی این تجربه در روزنوشت‌های مربی دستورنامه به ثبت خواهد رسید و در آینده در اختیار علاقمندان گذاشته خواهد شد. نیاز به گفتن نیست که هدف اصلی از این گزارش‌‌ها، بیشتر ثبت چیزهایی است که مربی دستورنامه در جریان این تجربه‌ها کشف می‌کند و می‌آموزد و نه آنچه که آموزش می‌دهد.

برای روایت انگلیسی این خبر اینجا را تقه بزنید. گزارش فارسی آن در ادامه تقدیم می‌شود:

درست صد سال پیش (۱۹۱۵) یک دانشجوی شانزده ساله‌ی ایرانی‌تبار در دانشگاه آمریکایی بیروت، در مقاله‌ای به زبان انگلیسی دستورنامه رابرت را در نخستین شماره نشریه اتحادیه دانشجویان این دانشگاه معرفی کرد. آن مقاله - که به نظر می‌رسد برای نخستین بار خاورمیانه را با این قواعد آشنا ساخت - به زبان انگلیسی اینجا در دسترس علاقمندان قرار دارد. آن جوان هم بعدها کوشید با بهره‌گیری از آموزه‌های همان کتاب، احیاناً بدون ذکر منبع، یک فرقه دینی را به یک سازمان معنوی بین‌المللی تبدیل کند.

با این همه، اما نود سال طول کشید تا ترجمه عربی ویرایش دهم این کتاب با عنوان «قواعد النظام الديمقراطية: قواعد روبرت التنظيمية للاجتماعات» در خاورمیانه منتشر شود. و البته هنوز معلوم نیست که این قواعد تا چه جد در جهان عرب رواج دارد و کدامیک از انجمن‌ها و سازمان‌های عربی این کتاب را به عنوان مرجع پارلمانی خود انتخاب کرده‌اند و امور خود را بر اساس این قواعد تمشیت می‌کنند. این‌ها مسائلی است که دفتر کادرها در مورد آن‌ها تحقیق می‌کند و امیدوار است نتایج این تحقیق‌ به زودی از طریق همین وب سایت در اختیار علاقمندان قرار بگیرد. اما، و به خصوص، با توجه به اینکه تمام طلاب علوم دینی و روحانیون - که حکومت را در دست دارند - زبان عربی را بلد هستند، در ادامه این نوشته،‌ ترجمه عربی دستورنامه رابرت و مترجم و ناشر آن، و نیز امکان تهیه این کتاب به زبان عربی مورد بحث قرار می‌گیرد به این امید که این آقایان قرائت این کتاب مهم را در دستور کار خود قرار دهند. دفتر کادرها آمادگی دارد توانمندی‌های خود را برای آموزش و تمرین این قواعد - که حاصل حدود ده‌ سال تلاش برای محلی‌سازی این قواعد است - در اختیار این گروه از علاقمندان نیز قرار دهد.

صرف‌نظر از اذهان آرمان‌گرایی که در یک مقطع تاریخی شیفته‌ی «سوسیالیزم واقعاَ موجود» در کشور «شوراها» شدند، مشاهدات روزمره حاکی است مردم ایران نسبت به نیات «رفقای شمالیٍ» «برادران قاچاقچی» ما بدبین هستند و احتمالاَ شکست‌های پی‌ در پی لشگر چوپانی دربار قاجار از ارتش استبداد قدرتمند تزارها در این بدبینی تأثیر تعیین‌کننده داشته است. اما زمانه با سرعت عوض می‌شود: محور معیشتی مشهد - تهران - تبریز در دامنه‌های دو سوی سلسله جبال البرز احتمالا زمینه‌ی سربرآوردن یک قدرت منطقه‌ای است که اگر بتواند مشکل آشوب/استبداد درونی خود را برطرف کند خواهد تونست مثل دماوند سربرکشد. در آن صورت می‌توان با همسایه شمالی نیز وارد تعامل برد - برد شد. اما مسأله‌ی کلیدی این است: روس‌ها در مسیر ساختن جامعه‌ی مبتنی بر قانون و فاصله گرفتن از توحش استبدادی چقدر جلو رفته‌اند و کجای راه‌ هستند؟ تعداد معدود ایرانیانی که تا کنون به نحو قابل قبول با پویایی‌های قانون عرفی پارلمان (آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح شده است) آشنا شده‌اند اذعان دارند میزان رواج این قانون در میان مردم روس شاخص خوبی است که بر اساس آن می‌توان در مورد این سؤال حیاتی به داوری نشست. سخنرانی آقای آلگ خارخوردین جامعه‌شناس سیاسی و رئیس دانشگاه اروپایی سن پترزبورگ در «مرکز جردن» دانشگاه نیویورک با عنوان «سفرهای دشوار دستورنامه رابرت از آمریکا به روسیه» ، اطلاعات دست اولی در این زمینه در اختیار کادرها قرار می‌دهد. اما متأسفانه، بر اساس گزارشی که خانم آناستازیا کاستریوکووا از سخنرانی آقای الگ خارخوردین برای وب سایت مرکز جردن تهیه کره است، و ترجمه‌ی همین گزارش در ادامه تقدیم می‌شود، می‌توان گفت که حتی جناب خارخوردین هم از دستورنامه رابرت درکی بسیار نادرست و ناقص دارد. اما از آنجا که نمی‌توان به صحت این گزارش اطمینان کرد، پس از گفتگوی مستقیم با رئیس دانشگاه اروپایی سن پترزبورگ نظرات وی نقادی خواهد شد و اطلاعات دست اولی در مورد میزان آشنایی روس‌ها با حکومت قانون - از طریق همین وب سایت - در اختیار علاقمدان قرار خواهد گرفت. تا آن زمان،‌ خواندن این گزارش - با تأکید بر اینکه نظرات خارخوردین در مورد دستورنامه رابرت صحیح نیست - به علاقمدان توصیه می‌شود:

مالکان ساختمان‌های مسکونی،‌ اداری و تجاریٍ پرطبقه، چه بخواهند و چه نخواهند، اعضای یک شخصیت حقوقی هستند که باید به مثابه یک کل در مورد مشاعات ساختمان محل زندگی و کار خود تصمیم بگیرند. این شخصیت‌های حقوقی، چه به ثبت رسیده باشد و چه نرسیده باشد، چیزی همانند یک شرکت تعاونی هستند که اعضای آن‌ها رأی مساوی دارند و باید در چارچوب قوانین ملی مربوطه و به خصوص در چارچوب قانون آپارتمان رفتار کنند. می‌توانیم این اشخاص حقوقی را «انجمن‌‌های مالکان ساختمان» به نامیم.

طبیعی است که هر انجمن مالکان ساختمان باید آئین‌نامه‌ی اختصاصی خودش را تدوین کند و به تصویب مجمع اعضا برساند. اما، متأسفانه، از همین جاست که گرفتاری‌ها آغاز می‌شود. چرا؟

مردم، برای تأسیس و اداره‌ی درست یک انجمن یا هر شخصیت حقوقی دیگر، باید قواعد پیش‌گزیده‌ی قانون پارلمان را - یا قواعد پیش‌گزیده‌ی قانون دموکراسی را - بلد باشند تا بتوانند آئین‌نامه‌ی اختصاصی خودشان را تدوین و تصویب کنند و متناسب با تغییر و تحولاتی که در هر انجمن به طور طبیعی رخ می‌دهد آن را اصلاح کنند و روزآمد سازند.

هرچند هموطنان ما اطلاعات نسبتاَ قابل قبولی در مورد اساسنامه و آئین‌نامه دارند، اما آئین‌نامه یا اساسنامه در کشورهایی که سنت‌های دموکراتیک دارند، فقط بخشی از کوه یخ است که بیرون از آب قرار می‌گیرد، اما بخش اصلی قواعد بازی دموکراسی،‌ مجموعه‌ای از قواعد و رویه‌های عرفی است که به رویه‌ پارلمانی یا قانون عرفی پارلمانی معروف است و - تا حدودی - همان قانون اساسی نامکتوب انگلستان است، که به چشم سر دیده نمی‌شود و در نتیجه، در ایران به طور کامل ناشناخته مانده است. در نتیجه، در کشورهایی مثل ایران که با این رویه‌های عرفی آشنا نباشند، هر انجمنی به طور مستمر با خلاء‌ها و کاستی‌های قانونی و حقوقی مواجه می‌شود که اعضا را مجبور می‌کند ناخواسته آئین‌نامه‌ها و مقررات خود را نادیده‌ بگیرند و یا به روش‌های من درآوری و کج‌ دار و مریز تصمیم گیری کنند و همین امر به تداوم آشوب در جوامع و انجمن‌ها در این کشورها دامن می‌زند. راه حل این مشکل اساسی چیست؟

روزنوشت دیروز (دوشنبه ۹ آذر ۹۴)‌ با این عنوان شروع شد: روز با شکوه کادرها. از همین عنوان می‌شود دریافت که مربی دستورنامه رابرت غرق شادی ناشی از دستاوردهایش بوده است که نوشتن را شروع می‌کند. اما وسط نوشتین دچار حالتی می‌شود که می‌توان اسم آن را گذاشت: سکته‌ ذهنی!

سکته ذهنی با سکته مغزی خیلی فرق دارد. هرچند ممکن است به هم تبدیل شوند! در سکته ذهنی ناگهان احساس می‌کنید که آخرین قطره‌ی بنزین باک شما هم تمام شد و موتور از حرکت ایستاد. البته، ذهن بعضی‌ها مثل چاه آب است که بی‌‌ملاحظه تا آخرین قطره‌ی آب آن را بیرون می‌کشند، اما کمی بعد دوباره می‌شود انعکاس نور را ته چاه دید و دریافت که چاه برای همیشه خشک نشده است. روزنوشت دیروز - طبق معمول این روزنوشت‌ها، تاریخ کادرها را تحلیل و ثبت کرده است. البته،‌همراه با یک سکته ذهنی که به سکته مغزی تبدیل نشد و کار ادامه یافت. در این روزنوشت تجربه‌های مختلفی روایت شده است: از تجربه نخستین جلسه آموزش قواعد دستورنامه به اعضای محترم شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور، تا تلاش دبیرکل محبوب و محبوس سازمان معلمان ایران برای توضیح اهمیت آموزش این قواعد به دانش‌آموزان مدارس به مقامات ارشد وزارتخانه آموزش و پرورش، تا مکاتبه با آقای دکتر مصطفی معین در مورد برگزاری سمینارهای آموزش دستورنامه رابرت، تا طرح ایده‌ی بازآفرینی انجمن‌های ساختمان در ساختمان‌های پرطبقه و در شهرک‌ها، و البته، تشریح قواعد دستورنامه رابرت هرجا که خارچ از دستور نبوده باشد. به کسانی که هنوز دل و دماغ دارند خواندن این روزنوشت توصیه می‌شود: