كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت (كادرها)
- دفتر كادرها براي آموزش قواعد پيش‌گزيده ي اداره‌ي انواع مجامع تصميم‌گيري و سازمان‌هاي دموكراتيك تأسيس شده است كه در كتابي با عنوان رابرتز روولز آو اوردر (دستورنامه رابرت) گردآوري و منتشر شده است.
- كتاب دستورنامه رابرت كه نخستين ويرايش آن در سال ۱۸۷۶ در ايالات متحد آمريكا انتشار يافت و برگردان فارسي ويرايش دوازدهم (سال ۲۰۲۰) آن را نشر اختران، روز ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ منتشر کرده است و در دسترس علاقمندان قرار دارد، قواعد و رويه‌هاي قانون عرفي پارلمان را، با حذف بخش‌هايي از آن كه در خارج از مجامع قانون‌گذاري كاربرد ندارد، تدوين، تشريح و بر مبناي اصول بنيادين قانون پارلمان تبين كرده است. براي قانون عرفي پارلمان سه تعريف ارايه شده است:
قواعد بازي دموكراسي
قواعد حاكم بر رويه‌هايي كه از طريق آنها قوانين مدني و جزايي تدوين و تصويب مي‌شوند
قواعد و آدابي كه بر مجامع و سازمان‌هاي مشورتي و تصميم‌گيري ناظر و حاکم هستند.
- اگر مایلید از نحوه‌ی سازماندهی به مطالب این وب‌سایت، سر در بیاورید، ادامه این مطلب را اینجا بخوانید!
«اختران» منتشر کرد: دستورنامه رابرت؛ ویرایش دوازدهم
همزمان با برگزاری نخستین نشست نسل اول بنیان‌گذاران «انجمن اصلی» که عصر روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شد، نشر «اختران» ترجمه فارسی ویرایش دوازدهم کتاب دستورنامه رابرت را با عنوان فرعی «قواعد اداره انواع مجامع تصمیم‌گیری»، در ۷۰۵ صفحه و با جلد گالینگور منتشر کرد.
هنری مارتین رابرت نخستین ویرایش این کتاب را در سال ۱۸۷۶ در ایالات متحد آمریکا منتشر کرد و به همین خاطر، این کتاب به «دستورنامه رابرت» معروف شد.
بعدها، بازماندگان هنری مارتین رابرت، این کتاب را به صورت پی‌درپی ویرایش کردند و این کتاب، به مرور، از یک کتاب ساده حاوی قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیم‌گیری دموکراتیک، به یک کتاب حقوق تبدیل شد که از منظر علم حقوق پارلمانی، درستی این قواعد را نیز تبیین و استدلال کرده است.
قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیم‌گیری دموکراتیک، طی قرن‌ها و از طریق آزمون و خطا و بدون طرح قبلی، در پارلمان انگلستان ساخته و پرداخته شد و در قرن هفدهم میلادی از طریق مهاجران انگلیسی به قاره جدید انتقال یافت.
مؤلفان متعددی مجموعه این قواعد را در کتاب‌های گوناگون گردآوری و تبیین کرده‌اند،اما دستورنامه رابرت، جامع‌ترین و کامل‌ترین مرجعی است که این قواعد را که قواعد دموکراسی است، گردآوری و تبیین کرده است.
در تدوین دوازدهمین ویرایش کتاب دستورنامه رابرت ۶ متخصص با تخصص‌های مختلف نقش داشته‌اند. در پیشگفتار این مؤلفان، تاریخچه قواعد دموکراسی و نیز تاریخچه کتاب دستورنامه رابرت به صورت مختصر اما جامع تشریح شده است و خوانندگان فارسی‌زبان برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه لازم است به پیشگفتار مؤلفان مراجعه کنند.
آنچه در ادامه می‌آید، به صورت مختصر، تاریخچه ترجمه و انتشار این کتاب را در زبان فارسی روایت می‌کند:
ثبت است در جریده عالم دوامتان
دفتر «کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت» (دفتر کادرها) از نخستین روز فعالیت خود در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۸۶ به این اصل متعهد شد که ترویج این قواعد در ایران باید حتماُ خارج از قلمرو دولت و بدون اتکا به رانت‌های فسادآور و فقط با حمایت مردمی که به ترویج این قواعد باور دارند فعالیت خود را ادامه دهد.
البته، تجربه‌های دفتر کادرها نشان داده است که دستگاه‌های دولتی بسیار فشل‌تر از آن هستند که بتوانند حتی از ارایه خدمات رایگان دفتر کادرها نیز بهره ببرند.
طی ۱۳ سال گذشته که دفتر کادرها، از طریق آزمون و خطا و در جریان برگزاری انواع کارگاههای آموزشی می‌کوشید تا بهترین روش‌های ترویج این قواعد را در فرهنگ ایران خلق کند، بسیاری از فعالان سیاسی اجتماعی، با صرف وقت و حضور خود در این کارگاه‌ها، امکان چنین تجربه‌هایی را فراهم آوردند. دفتر کادرها وظیفه خود می‌داند از تمام این فعالان اجتماعی که بخشی از عمر عزیز خود را صرف تجربه این جهش فرهنگی کردند، قدردانی کند.
خوشبختانه، «جهش فرهنگی» به مرور از حرکت زیرخاکی خود سربیرون می‌آورد و می‌رود تا در سطح ملی شاخ و برگ بگستراند.
در چنین شرایطی است که تجهیز دفتر کادرها به نیروهای کارآمد به یک امر حیاتی تبدیل می‌شود و برای تحقق این هدف، فعالان اجتماعی، علاوه بر اهدا وقت عزیز خود، لازم است از نظر مالی نیز ـ هر اندازه که می‌توانند ـ کمک کنند.
این صفحه الکترونیکی، ساعت ۵ بامداد امروز، چهارشنبه، ۲۶ فروردین ماه سال ۱۴۰۴ راه‌اندازی می‌شود تا نام کسانی را که به دفتر کادرها کمک مالی می‌کنند، در جریده عالم برای همیشه ثبت کند.
نام این افراد، در صورتی که موافقت کنند، در اسناد «چهش فرهنگی» و دفتر کادرها برای همیشه باقی خواهد ماند.
به تمام فعالان اجتماعی سیاسی که دغدغه ترویج حاکمیت مردم در چارچوب قانون عام دموکراسی را دارند، یادآوری می‌شود که کمک آنان، هرچقدر که ناچیز باشد، وقتی جمع شود دریا خواهد شد.
در ادامه نام و مشخصات کسانی که به دفتر کادرها به صورت ماهانه، کمک مالی می‌کنند، ذکر می‌شود. این فهرست با افزوده شدن نام هر بک از چراغ افروزان، ویرایش خواهد شد.
دفتر کادرها:
۰۲۱-۸۸۹۱۱۰۱۷
تازه ترين مقاله ها
تازه ترين مقاله ها
سفرهای دشوار دستورنامه رابرت از آمریکا به روسیه
صرف‌نظر از اذهان آرمان‌گرایی که در یک مقطع تاریخی شیفته‌ی «سوسیالیزم واقعاَ موجود» در کشور «شوراها» شدند، مشاهدات روزمره حاکی است مردم ایران نسبت به نیات «رفقای شمالیٍ» «برادران قاچاقچی» ما بدبین هستند و احتمالاَ شکست‌های پی در پی لشگر چوپانی دربار قاجار از ارتش استبداد قدرتمند تزارها در این بدبینی تأثیر تعیین‌کننده داشته است. اما زمانه با سرعت عوض می‌شود: محور معیشتی مشهد - تهران - تبریز در دامنه‌های دو سوی سلسله جبال البرز احتمالا زمینه‌ی سربرآوردن یک قدرت منطقه‌ای است که اگر بتواند مشکل آشوب/استبداد درونی خود را برطرف کند خواهد توانست مثل دماوند سربرکشد. در آن صورت می‌توان با همسایه شمالی نیز وارد تعامل برد - برد شد. اما مسأله‌ی کلیدی این است: روس‌ها در مسیر ساختن جامعه‌ی مبتنی بر قانون و فاصله گرفتن از توحش استبدادی چقدر جلو رفته‌اند و کجای راه هستند؟ تعداد معدود ایرانیانی که تا کنون به نحو قابل قبول با پویایی‌های قانون عرفی پارلمان (آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح شده است) آشنا شده‌اند اذعان دارند میزان رواج این قانون در میان مردم روس شاخص خوبی است که بر اساس آن می‌توان در مورد این سؤال حیاتی به داوری نشست. سخنرانی آقای آلگ خارخوردین جامعه‌شناس سیاسی و رئیس دانشگاه اروپایی سن پترزبورگ در «مرکز جردن» دانشگاه نیویورک با عنوان «سفرهای دشوار دستورنامه رابرت از آمریکا به روسیه» ، اطلاعات دست اولی در این زمینه در اختیار کادرها قرار می‌دهد. اما متأسفانه، بر اساس گزارشی که خانم آناستازیا کاستریوکووا از سخنرانی آقای الگ خارخوردین برای وب سایت مرکز جردن تهیه کره است، و ترجمه‌ی همین گزارش در ادامه تقدیم می‌شود، می‌توان گفت که حتی جناب خارخوردین هم از دستورنامه رابرت درکی بسیار نادرست و ناقص دارد. اما از آنجا که نمی‌توان به صحت این گزارش اطمینان کرد، پس از گفتگوی مستقیم با رئیس دانشگاه اروپایی سن پترزبورگ نظرات وی نقادی خواهد شد و اطلاعات دست اولی در مورد میزان آشنایی روس‌ها با حکومت قانون - از طریق همین وب سایت - در اختیار علاقمدان قرار خواهد گرفت. تا آن زمان، خواندن این گزارش - با تأکید بر اینکه نظرات خارخوردین در مورد دستورنامه رابرت صحیح نیست - به علاقمدان توصیه می‌شود:
آموزش دستورنامه رابرت به انجمنهای مالکان ساختمان
مالکان ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاریٍ پرطبقه، چه بخواهند و چه نخواهند، اعضای یک شخصیت حقوقی هستند که باید به مثابه یک کل در مورد مشاعات ساختمان محل زندگی و کار خود تصمیم بگیرند. این شخصیت‌های حقوقی، چه به ثبت رسیده باشد و چه نرسیده باشد، چیزی همانند یک شرکت تعاونی هستند که اعضای آنها رأی مساوی دارند و باید در چارچوب قوانین ملی مربوطه و به خصوص در چارچوب قانون آپارتمان رفتار کنند. می‌توانیم این اشخاص حقوقی را «انجمنهای مالکان ساختمان» به نامیم.
طبیعی است که هر انجمن مالکان ساختمان باید آئین‌نامه‌ی اختصاصی خودش را تدوین کند و به تصویب مجمع اعضا برساند. اما، متأسفانه، از همین جاست که گرفتاری‌ها آغاز می‌شود. چرا؟
مردم، برای تأسیس و اداره‌ی درست یک انجمن یا هر شخصیت حقوقی دیگر، باید قواعد پیش‌گزیده‌ی قانون پارلمان را - یا قواعد پیش‌گزیده‌ی قانون دموکراسی را - بلد باشند تا بتوانند آئین‌نامه‌ی اختصاصی خودشان را تدوین و تصویب کنند و متناسب با تغییر و تحولاتی که در هر انجمن به طور طبیعی رخ می‌دهد آن را اصلاح کنند و روزآمد سازند.
هرچند هموطنان ما اطلاعات نسبتاَ قابل قبولی در مورد اساسنامه و آئین‌نامه دارند، اما آئین‌نامه یا اساسنامه در کشورهایی که سنت‌های دموکراتیک دارند، فقط بخشی از کوه یخ است که بیرون از آب قرار می‌گیرد، اما بخش اصلی قواعد بازی دموکراسی، مجموعه‌ای از قواعد و رویه‌های عرفی است که به رویه پارلمانی یا قانون عرفی پارلمانی معروف است و - تا حدودی - همان قانون اساسی نامکتوب انگلستان است، که به چشم سر دیده نمی‌شود و در نتیجه، در ایران به طور کامل ناشناخته مانده است. در نتیجه، در کشورهایی مثل ایران که با این رویه‌های عرفی آشنا نباشند، هر انجمنی به طور مستمر با خلاء‌ها و کاستی‌های قانونی و حقوقی مواجه می‌شود که اعضا را مجبور می‌کند ناخواسته آئین‌نامه‌ها و مقررات خود را نادیده بگیرند و یا به روش‌های من درآوری و کج دار و مریز تصمیم گیری کنند و همین امر به تداوم آشوب در جوامع و انجمن‌ها در این کشورها دامن می‌زند. راه حل این مشکل اساسی چیست؟
روزنوشت ۱۲ آذر: از انجمن ساختمان تا سفرهای دشوار دستورنامه رابرت به روسیه
سکته ذهنی در روز با شکوه کادرها!
روزنوشت دیروز (دوشنبه ۹ آذر ۹۴) با این عنوان شروع شد: روز با شکوه کادرها. از همین عنوان می‌شود دریافت که مربی دستورنامه رابرت غرق شادی ناشی از دستاوردهایش بوده است که نوشتن را شروع می‌کند. اما وسط نوشتین دچار حالتی می‌شود که می‌توان اسم آن را گذاشت: سکته ذهنی!
سکته ذهنی با سکته مغزی خیلی فرق دارد. هرچند ممکن است به هم تبدیل شوند! در سکته ذهنی ناگهان احساس می‌کنید که آخرین قطره‌ی بنزین باک شما هم تمام شد و موتور از حرکت ایستاد. البته، ذهن بعضی‌ها مثل چاه آب است که بی‌‌ملاحظه تا آخرین قطره‌ی آب آن را بیرون می‌کشند، اما کمی بعد دوباره می‌شود انعکاس نور را ته چاه دید و دریافت که چاه برای همیشه خشک نشده است. روزنوشت دیروز - طبق معمول این روزنوشت‌ها، تاریخ کادرها را تحلیل و ثبت کرده است. البته،همراه با یک سکته ذهنی که به سکته مغزی تبدیل نشد و کار ادامه یافت. در این روزنوشت تجربه‌های مختلفی روایت شده است: از تجربه نخستین جلسه آموزش قواعد دستورنامه به اعضای محترم شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور، تا تلاش دبیرکل محبوب و محبوس سازمان معلمان ایران برای توضیح اهمیت آموزش این قواعد به دانش‌آموزان مدارس به مقامات ارشد وزارتخانه آموزش و پرورش، تا مکاتبه با آقای دکتر مصطفی معین در مورد برگزاری سمینارهای آموزش دستورنامه رابرت، تا طرح ایده‌ی بازآفرینی انجمنهای ساختمان در ساختمان‌های پرطبقه و در شهرک‌ها، و البته، تشریح قواعد دستورنامه رابرت هرجا که خارچ از دستور نبوده باشد. به کسانی که هنوز دل و دماغ دارند خواندن این روزنوشت توصیه می‌شود:
آموزش دستور نامه رابرت به شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور
به پیشنهاد آقای مهندس حمید رضا سیفی عضو هیأت مدیره کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران (کعاصکا) و ریاست محترم شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور، و با موافقت و استقبال اعضای محترم این شورا، مربی دستورنامه رابرت در بیست دقیقه اول هر یک از نشست‌های عادی و علنی این شورا مبرم‌ترین و پرمصرف‌ترین قواعد پیش‌گزیده‌ی اداره مجامع تصمیم‌گیری را ـ که در کتاب دستورنامه رابرت مدون و مکتوب شده است - توضیح می‌دهد.
خاطر نشان می‌کند نمایندگانی از کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی ایران و استان تهران، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران و استان تهران، اتاق تعاون ایران و استان تهران، اتاق اصناف ایران و استان تهران، کانون عالی انجمنهای صنفی کارگری ایران و استان تهران، کانون عالی شوراهای اسلامی کار ایران و استان تهران، مجمع عالی نمایندگان کارگری ایران و استان تهران، کانون عالی انجمنهای صنفی کارگری بازنشسته و مستمری بگیر ایران، کانون مرکزی بازنشستگان تأمین اجتماعی و کانون بازنشستگان شهرستان تهران همراه با ده نفر از مشاوران گوناگون به این نشست‌ها دعوت می‌شوند.
هدف از آموزش این قواعد این است که بعد از آشنایی اعضا با مجموعه‌ای از مبرم‌ترین و بنیادی‌ترین و پرمصرف‌ترین قواعد پیش‌گزیده اداره مجامع تصمیم‌گیری، در آینده. نشست‌های این شورا - در صورتی که تصویب شد - طبق قانون عرفی پارلمانی اداره شود. انتظار می‌رود اعضای این شورا بتوانند این قواعد را به مرور و به تدریج به تشکل‌های متبوع خود نیز منتقل کنند.
با عنایت به ضرورت و اهمیت آشنایی اعضای تمام مجامع و شوراهای تصمیم‌گیری با این قواعد، در این صفحه، خلاصه‌ی قواعدی که در هر جلسه‌ی این شورا آموزش داده می‌شود، نقل خواهد شد. به این ترتیب، این صفحه، هر هفته روزآمد می‌شود.
کادرها: سه گام به پیش!
در روزهای اخیر دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) با سه دستاورد مهم مواجه بوده است: یک، تلاش دلسوزانه آقای علیرضا هاشمی دبیرکل محترم سازمان معلمان ایران برای معرفی دستورنامه رابرت به مسؤلان ارشد وزارتخانه آموزش و پرورش، دو. تلاس مبتکرانه آقای مهندس حمید رضا سیفی ریاست محترم شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور برای آموزش این قواعد به اعضای این شورا و، سه، تلاش مصرانه آقای مهندس شهرام حلاج پژوهشگر محترم مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برای برگزاری سمینارهای آموزش دستورنامه رابرت به مدیران شرکت پالایش گاز پارسیان در منطقه عسلویه. روزنوشت روز پنجشنبه ۵ آذر ۹۴ مربی دستورنامه رابرت که در ادامه تقدیم می‌شود عمدتاَ به تحلیل و ثبت رویدادهای مربوط به شورای عالی هماهنگی تشکل‌های صنفی کشور اختصاص یافته است، اما در این روزنوشت به سایر رویدادهای این روزهای دفتر کادرها، به ویژه دو رویداد مهم پیش‌گفته نیز اشاره شده است. اگر حوصله کردید این رزونوشت را بخوانید:
فصل هفدهم، بخش ۵۵: ادغام، وحدت، و انحلال انجمن‌ها
بخش ۵۵ کتاب دستورنامه رابرت قواعد و رویه‌های ناظر بر ادغام، وحدت و انحلال انجمن‌ها را تشریح کرده است. این بخش بسیار کوتاه است اما نکات جالبی در آن مطرح شده است. با هم این بخش را می‌خوانیم:
فصل هفدهم، بخش ۵۴، سازماندهي به انجمن دائمي
بخش ۵۴ از کتاب دستورنامه رابرت - که ترجمه آن در ادامه تقدیم می‌شود - قواعد و رویه‌های ناظر بر سازماندهی به یک انجمن دائمی را تشریح کرده است. اما مطالعه‌ی این بخش مستلزم آن است که قبلاَ بخش ۵۳ را مطالعه کرده باشید. به این دلیل که نشست‌های اولیه‌ای که برای تأسیس یک انجمن دائمی تشکیل می‌دهید در واقع یک نشست توده‌ای محسوب می‌شود که باید قواعد ناظر بر آنها را بدانید.
گفتن ندارد که این بخش از کتاب، قواعد حقوقی ناظر بر تأسیس یک سازمان دائمی را تشریح کرده است. اما با دانستن این قواعد نمی‌شود یک انجمن تأسیس کرد همانطور که اگر آشپزی بلد باشید به این معنا نیست که می‌توانید یک رستوران بزنید. ایجاد انجمن به مهارت‌های بسیار زیادی نیاز دارد. برای کسب آنها می‌توانید در کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت در دفتر کادرها شرکت کنند.
خاطر نشان می‌کند ترجمه زیر از ویرایش دهم کتاب دستورنامه رابرت صورت گرفته است و ترجمه ویرایش یازدهم آن به زودی به صورت کتاب در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت.
فصل هفدهم، بخش ۵۳: نشست‌هاي توده‌اي
چند دهه طول کشید تا دریابیم مخالفت با هدف اعلام شده‌ی یک نشست توده‌ای عین هرچ و مرج است و نه عین دموکراسی. طبق قانون عرفی پارلمان، رئیس جلسه وظیقه دارد هر فردی را که در یک نشست توده‌ای علیه هدف اعلام شده‌ی آن نشست صحبت کند، و به اخطارهای رئیس هم توجهی نشان ندهد، از جلسه اخراچ کند و اگر بیرون نرفت برای بیرون کردنش از نیروی انتظامی کمک بخواهد.
طبق قانون عرفی پارلمان اعضای یک نشست توده‌ای به نامزدهایی رأی می‌دهند که از سوی میزبان معرفی می‌شوند. در حالیکه در نشست‌های توده‌ای ما مسن‌ترین فرد به عنوان رئیس جلسه انتخاب می‌شود که ممکن است با برنامه‌های گروه برگزار کننده نشست هیچ آشنایی نداشته باشد در نتیجه تمام برنامه‌های میزبان را به هم بریزد.
بخش مربوط به «نشست‌های توده‌ای» که ترجمه‌ی آن در ادامه تقدیم می‌شود پر از چنین نکاتی است که آشنایی و رعایت آنها به ارتقای فرهنگ اجتماعی ما مدد خواهد رساند. ترجمه این بخش از ویرایش دهم کتاب دستورنامه رابرت در ادامه تقدیم شده است. خاطر نشان می‌کند به زودی ویرایش یازدهم این کتاب که مسائل مستحدثه و جدید نیز در آن گنجانده شده است به صورت کتاب تقدیم علاقمندان خواهد شد. متن کامل پی‌دی‌افی فصل هفدهم کتاب نیز اینجا در دسترس است.
فصل بیستم: رويه‌هاي انضباطي
آخرین قسمت کتاب دستورنامه رابرت یکی از درخشان‌ترین بخش‌های کتاب است. در این قسمت از کتاب منصفانه‌ترین و معقول‌ترین روش‌های رسیدگی به شکایت‌ها و گله‌های اعضای یک گروه از یکدیگر تشریح شده است. این رویه‌ها به ویژه در شرایطی که جامعه‌ی ایرانی در حال گذار سریع از مناسبات چوپانی و دهاتی به مناسبات پس‌ْمدرن است، و به همین خاطر با ناهنجاری‌های فراوانی مواجه شده است، به اعضای تمام گروه‌ها، سازمان‌ها، و انجمن‌ها کمک می‌کند که اختلافات طبیعی بین خود را که گاهی به دلخوری و شکایت منجر می‌شود به انسانی‌ترین و دوستانه‌ترین روش حل و فصل کنند.
در این قسمت از کتاب، روش‌های بررسی تخلفات یک عضو، در درون و در بیرون یک سازمان در دو بخش جداگانه تشریح شده است. اما در هر حال، مجمع انجمن، به عنوان رکن اصلی تصمیم‌گیری، هم به عنوان هیأت ژوری و هم به عنوان قاضی ایفای نقش می‌کند. اما در عین حال، تمام این فرانید‌ها به گونه‌ای مدیریت می‌شود که حقوق و حرمت هیچ یک از اعضای انجمن مخدوش نخواهد شد.
البته، فرض بر این است که اعضای یک انجمن باید شرافتندانه رفتار کنند. در غیر این صورت، شما به جای یک «جامعه» و یک «انجمن»، با یک باند قدرت مواجه خواهید بود. و جامعه کل هم در واقع جنگلی است که تمام مناسبات آن، نه بر اساس «حقِ»، که بر اساس «قدرت» استوار شده است. اما «شرف» چیست و «شرافتمد» کیست؟ کتاب دستورنامه رابرت در این مورد ساکت است، اما در کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت، بعد از آشنایی اولیه کارورزان با قواعد پیش‌گزیده اداره مجامع تصمیم‌گیری، تدوین «دستور شرف» اعضا انجمن در دست ساخت آغاز می‌شود و کارورزان پس از رسیدن به تعریف مشترک در مورد «شرف: به مثابه رفتار مبتنی بر فضائل اخلاقی»، استانداردهای شرف خود را تدوین و تصویب می‌کنند. تأکید می‌شود که این «دستور شرف» با «کد اتیکز» پروفشن‌ها متفاوت است و نباید این دو مفهوم را با هم خلط کرد.
با این مقدمات، پیش نویس ترجمه قسمت ۶۱ کتاب دستورنامه رابرت - ویرایش دهم - در ادامه تقدیم می‌شود. گفتنی است که این قسمت در ویرایش یازدهم کتاب به طور کامل بازنویسی شده است و متن کاغذی ویرایش یازدهم نیز به زودی تقدیم علاقمندان خواهد شد:
: خبر هاى كلى
: خبر هاى كلى
سايت با اسپيپ درست شده است 3.0.17 + AHUNTSIC
