همزمان با برگزاری نخستین نشست نسل اول بنیانگذاران «انجمن اصلی» که عصر روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شد، نشر «اختران» ترجمه فارسی ویرایش دوازدهم کتاب دستورنامه رابرت را با عنوان فرعی «قواعد اداره انواع مجامع تصمیمگیری»، در ۷۰۵ صفحه و با جلد گالینگور منتشر کرد.
هنری مارتین رابرت نخستین ویرایش این کتاب را در سال ۱۸۷۶ در ایالات متحد آمریکا منتشر کرد و به همین خاطر، این کتاب به «دستورنامه رابرت» معروف شد.
بعدها، بازماندگان هنری مارتین رابرت، این کتاب را به صورت پیدرپی ویرایش کردند و این کتاب، به مرور، از یک کتاب ساده حاوی قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیمگیری دموکراتیک، به یک کتاب حقوق تبدیل شد که از منظر علم حقوق پارلمانی، درستی این قواعد را نیز تبیین و استدلال کرده است.
قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیمگیری دموکراتیک، طی قرنها و از طریق آزمون و خطا و بدون طرح قبلی، در پارلمان انگلستان ساخته و پرداخته شد و در قرن هفدهم میلادی از طریق مهاجران انگلیسی به قاره جدید انتقال یافت.
مؤلفان متعددی مجموعه این قواعد را در کتابهای گوناگون گردآوری و تبیین کردهاند،اما دستورنامه رابرت، جامعترین و کاملترین مرجعی است که این قواعد را که قواعد دموکراسی است، گردآوری و تبیین کرده است.
در تدوین دوازدهمین ویرایش کتاب دستورنامه رابرت ۶ متخصص با تخصصهای مختلف نقش داشتهاند. در پیشگفتار این مؤلفان، تاریخچه قواعد دموکراسی و نیز تاریخچه کتاب دستورنامه رابرت به صورت مختصر اما جامع تشریح شده است و خوانندگان فارسیزبان برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه لازم است به پیشگفتار مؤلفان مراجعه کنند.
آنچه در ادامه میآید، به صورت مختصر، تاریخچه ترجمه و انتشار این کتاب را در زبان فارسی روایت میکند:
دفتر «کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت» (دفتر کادرها) از نخستین روز فعالیت خود در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۸۶ به این اصل متعهد شد که ترویج این قواعد در ایران باید حتماُ خارج از قلمرو دولت و بدون اتکا به رانتهای فسادآور و فقط با حمایت مردمی که به ترویج این قواعد باور دارند فعالیت خود را ادامه دهد.
البته، تجربههای دفتر کادرها نشان داده است که دستگاههای دولتی بسیار فشلتر از آن هستند که بتوانند حتی از ارایه خدمات رایگان دفتر کادرها نیز بهره ببرند.
طی ۱۳ سال گذشته که دفتر کادرها، از طریق آزمون و خطا و در جریان برگزاری انواع کارگاههای آموزشی میکوشید تا بهترین روشهای ترویج این قواعد را در فرهنگ ایران خلق کند، بسیاری از فعالان سیاسی اجتماعی، با صرف وقت و حضور خود در این کارگاهها، امکان چنین تجربههایی را فراهم آوردند. دفتر کادرها وظیفه خود میداند از تمام این فعالان اجتماعی که بخشی از عمر عزیز خود را صرف تجربه این جهش فرهنگی کردند، قدردانی کند.
خوشبختانه، «جهش فرهنگی» به مرور از حرکت زیرخاکی خود سربیرون میآورد و میرود تا در سطح ملی شاخ و برگ بگستراند.
در چنین شرایطی است که تجهیز دفتر کادرها به نیروهای کارآمد به یک امر حیاتی تبدیل میشود و برای تحقق این هدف، فعالان اجتماعی، علاوه بر اهدا وقت عزیز خود، لازم است از نظر مالی نیز ـ هر اندازه که میتوانند ـ کمک کنند.
این صفحه الکترونیکی، ساعت ۵ بامداد امروز، چهارشنبه، ۲۶ فروردین ماه سال ۱۴۰۴ راهاندازی میشود تا نام کسانی را که به دفتر کادرها کمک مالی میکنند، در جریده عالم برای همیشه ثبت کند.
نام این افراد، در صورتی که موافقت کنند، در اسناد «چهش فرهنگی» و دفتر کادرها برای همیشه باقی خواهد ماند.
به تمام فعالان اجتماعی سیاسی که دغدغه ترویج حاکمیت مردم در چارچوب قانون عام دموکراسی را دارند، یادآوری میشود که کمک آنان، هرچقدر که ناچیز باشد، وقتی جمع شود دریا خواهد شد.
در ادامه نام و مشخصات کسانی که به دفتر کادرها به صورت ماهانه، کمک مالی میکنند، ذکر میشود. این فهرست با افزوده شدن نام هر بک از چراغ افروزان، ویرایش خواهد شد.
دفتر کادرها:
۰۲۱-۸۸۹۱۱۰۱۷
با عنایت به مصوبه چهل و دومین نشست گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی (سهشنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱) مبنی بر این که از وب سایت کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (همین وب سایت) به عنوان رسانهای برای انتشار فراخوانها و سایر اسناد این گروه استفاده شود، در ادامه متن فراخوان چهل و سومین نشست گروه و نیز پیشنویس صورتجلسه چهل و دومین نشست آن در ادامه تقدیم میشود:
«هیأت اجرایی» گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در نشست خود که روز چهارشنبه ۴ آبان ۱۴۰۱ برگزار شد، فراخوان نشست ویژه گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی را به شرح زیر صادر کرد:
اعضای محترم گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی
با سلام؛
استحضار دارید که طبق ماده شش اساسنامه گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، هیأت اجرایی متشکل از مسؤلان گروه، در فاصله برگزاری نشستهای گروه، مسؤلیت کارهای گروه را بر عهده دارند.
با عنایت به تحولات تاریخی که طی ماه گذشته شاهد آن بودیم، هیأت اجرایی گروه، صبح روز چهارشنبه ۴ آبان ۱۴۰۱ تشکیل جلسه داد و تقاضای آقایان مهدی جمالی بحری و داود حسینی مبنی بر برگزاری نشست ویژه گروه حامیان برای بررسی و تصویب پیشنهادهای زیر به تصویب رسید:
یک: این جمله به عنوان بند ۵ به ماده پنج اساسنامه افزوده شود: دبیر گروه برای اطلاع رسانی به اعضا و مهمانان گروه از تلفن، ایمیل، پیامک، وب سایت «کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت» (همین وب سایت)، و نرمافزارهای اینترنتی در اختیار، استفاده خواهد کرد و مطمئن خواهد شد که اطلاعات به دست تمام مخاطبان خواهد رسید.
دو: پیشنهاد آقای محمدحسین بنیاسدی مبنی بر فراخوان نخستین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی در آخرین سهشنبه مهر ماه ۱۴۰۱ و پیشنهاد آقای داود حسینی مبنی بر تشکیل کانون انجمنهای اصلی اختصاصی به جای تأسیس انجمن اصلی، با فوریت مورد بررسی قرار بگیرد و با توجه به اینکه آقای داود حسینی اعلام کرده است تصمیم دارد در این نشست تقاضای استرداد پیشنهاد خود را مطرح کند، در صورت تصویب پیشنهاد آقای بنیاسدی، نسبت به زمان و مکان و نحوه برگزاری نخستین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی تصمیم گیری شود.
با عنایت به حساسیت شرایط و امکانات بالقوۀ قابل توجهی که در تأسیس انجمن اصلی قابل تصور است، از تکتک اعضای محترم گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی دعوت میشود حتیالمقدور در این نشست ویژه که ساعت ۵ بعد از ظهر روز سهشنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱ و به صورت حضوری در دفتر کادرها برگزار میشود حضور به هم رسانند. طبق معمول، دفتر کادرها از ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر منتظر مهمانان خواهد بود.
با احترام
محمد عطاردیان
سخنگوی گروه حامیان
۴ آبان ۱۳۰۱
نوشتهای که در ادامه میآید ابتدا در رسانه اختصاصی گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی منتشر شد و در اینجا باز نشر میشود:
۱. در یکصد و بیست و پنجمین نشست هفتگی انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی (نماپ) که ساعت ۲۱ روز دوشنبه ۲۰ تیر ماه ۱۴۰۱ با حضور اعضای فعال این انجمن برگزار شد، جایگاه این انجمن در آیندهی کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (کادرها) مورد بازنگری قرار گرفت. در جریان همین بازنگری بود که ایده تلاش برای خلق «علم عملی» از تجربههای به دست آمده در جریان تأسیس انجمنهای اصلی اختصاصی مطرح و بررسی شد.
نوشتهای که در ادامه تقدیم میشود، برای بار نخست در رسانه اختصاصی «تدارک انجمن اصلی» منتشر شده است و طی آن این نکته مورد بحث قرار گرفته که چرا در پیشنویس بیانیه تأسیس «انجمن کسب و کار» برای اصطلاح انگلیسی «اینداستریال» از معال فارسی «صنعتی» استفاده نشده است.
گفتنی است که هدف انجمن کسب و کار، تأمین رهبری تلاشهای ملی برای رفع موانع تولید اینداستریال تعریف شده است، از همین رو لازم است - به خصوص بعد از آشنایی با علم حقوق پارلمانی و قانون عام پارلمانی (به روایت دستورنامه رابرت) - نسبت جامعهای که در آن این قواعد خلق و رعایت شدهاند و میشوند، با تولید اینداستریال مورد تأمل قرار بگیرد. آیا واقعاً ممکن است در جوامعی که مردمش هنوز قادر نیستند با خودآگاهی ملی قواعد ناظر بر رفتار اجتماعی خودشان را تدوین و رعایت کنند، به تولید اینداستریال دست یابند؟ و به اصطلاح در جرگه کشورهای توسعهیافته قرار بگیرند؟
با هم این نوشته را میخوانیم:
در پی تصویب پیشنهاد تشکیل کمیته تدوین پیشنویس «راهنمای تأسیس حوزههای حزبی مستقل»، در مجمع گروه حامیان تأسیس انجمن اصلاح ساختاری احزاب سیاسی (اساس)، نخستین نشست اعضای این کمیته ساعت ۲۱ روز چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱ در فضای مجازی دعوت به دستور شد و بررسی این موضوع را شروع کرد. نوشتهای که در ادامه تقدیم میشود، گزارش مخبر این کمیته است که نخسین بار در رسانه اختصاصی گروه حامیان تأسیس «انجمن اصلاح ساختاری احزاب سیاسی» (اساس) منتشر شده است و به دلیل عمومی بودن نکاتی که در آن مطرح شده است، اینجا نیز باز نشر میشود. با هم این نوشته را میخوانیم:
انجمن تخصصی کودک و رسانه یکی از انجمنهایی است که تلاش شده است تا از همان ابتدا، بر اساس رویههای تشریح شده در کتاب دستورنامه رابرت، تأسیس و ادره شود، و البته با توجه به وضعیت فرهنگی خاص ما ایرانیان که همه با آن آشنا هستیم. نتیجه این تجربه چه بوده است؟
آنچه که در ادامه میآید گزارشی است به قلم آقای محمود علیپور بنیانگذار این انجمن از پیامدهای رعایت قواعد دستورنامه در جریان تأسیس و اداره این انجمن. . .
راقم این سطور تردید ندارد که اگر افرادی که به صورت داوطلبانه دور هم جمع میشوند تا با کمک هم به یک هدف اجتماعی که به صورت فردی غیرقابل وصول است برسند، حتی المقدور طبق رویههای معقولی که در دستورنامه تشریح شده است، رفتار کنند، ما به مرور شاهد یک تحول فرهنگی عمیق در روابط بین آنان خواهیم بود که به راستی یک رستاخیز و یک جهش تمدنی محسوب میشود.
خوانندگانی که گزارش آقای علیپور را بخوانند میتوانند در پس و پشت رویدادهایی که در این نوشته تشریح شده است، نشانههای آن رستاخیز فرهنگی را ملاحظه کنند و به همان نتیجهای برسند که ایشان جمعبندی کرده است:
«تجربه زیسته انجمن از این قواعد به ما یاد داد چگونه حق الناس به معنی واقعی کلمه را در نشستها و گفتگوهایمان پیاده کنیم و چگونه در این مسیر به مکارم اخلاق دست پیدا کنیم و جامعهای آرمانی مبنی بر خردورزی جمعی بنا کنیم.»
با این دیباچه مختصر، نوشته آقای محمود علیپور در ادامه تقدیم میشود:
نوشتهای که در ادامه تقدیم شده است، بار نخست، روز دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ در گروه مجازی «تدارک انجمن اصلی» - رسانه خبری گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی - منتشر شد، اما به دلیل این که نکات مطرح شده در آن، چه بسا برای فعالان اجتماعی که به قواعد بازی دموکراسی علاقمند هستند، مفید خواهد بود، این جا نیز باز نشر میشود. در این نوشته، ضمن معرفی کتابچه «دموکراسی آتنی» - که در دست ترجمه است - اهمیت تجربه آتنیان در ساختن نخستین دموکراسی برای مردم امروز ایران مورد اشاره قرار گرفته است. با هم این مطلب را بخوانیم:
به پیشنهاد آقای مهندس شهرام ایلبگ مدیر عامل محترم انجمن «همگرایی مواریث تمدن ایرانی» و حمایت اعضای محترم هیأت مدیره این انجمن، قرار شد مجمع سالانه انجمن با مدیریت مشاور امور پارلمانی و در چارچوب قواعد دستورنامه برگزار شود. از همین روز، در آغاز این مجمع، که روز شنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی در تهران برگزار شد، آقای دکتر نادر کریمیان سردشتی رئیس محترم هیأت مدیره انجمن این پیشنهاد را با مجمع انجمن در میان گذاشت که با اجماع عمومی به تصویب رسید و به این ترتیب، مجمع این انجمن برای نخستین بار بر اساس قواعد عقلانی و عادلانهای که در کتاب دستورنامه توصیف شده است، اداره شد. گزارشی که در ادامه میآید مطلبی است در همین زمینه که ابتدا در گروه مجازی «تدارک انجمن اصلی» منتشر شد و با کمی تغییر اینجا باز نشر میشود. با هم میخوانیم: